Msrda dört yl önce ülkenin demokratik yollarla seçilmi ilk Cumhurbakan Muhammed Mursiyi deviren askeri yönetim, darbe kartlarn susturmak için silah kullanmaktan kaçnmad. Yüzlerce kiinin hayatn kaybettii 14 Austostaki Rabia katliamna giden süreçte Msr medyas da darbecilerin kendilerine biçtii rolü oynad.
Msr kamuoyu, 14 Austos öncesinde kanl müdahaleye hazr hale getirildi. Güvenlik güçlerinin barçl gösterilere gerçek mermilerle müdahalesinde medyann uygulad karartma baarl oldu. Msr sokann onlarca eylemcinin ölmesine tepki vermemesi Rabia Meydannda planlanan katliamn habercisi gibiydi.
- DARBEYE çIKAN YOL
Msr muhalefeti 30 Haziran 2013te Tahrir Meydannda Mursi aleyhinde büyük bir eylem yapt. Medya, eyleme 30 milyondan fazla kiinin katldn iddia etti. Ordu, ayn günün akamnda, iktidar ve muhalefete 3 gün süre tandn duyurdu.
Söz konusu açklamann ardndan Tahrir Meydannn üzerinden sava uçaklar ve helikopterler geçmeye balad. Ülke genelinde sözde bir sevinç havas oluturuldu.
Ordunun verdii sürenin sonunda, Msrda demokratik seçimlerle ibana gelen ilk Cumhurbakan Mursi, 3 Temmuz 2013te ilan edilen darbe ve yeni yol haritasnn ardndan alkonularak bilinmeyen bir yere götürüldü.
Mursi yanllar olay protesto ederek Rabia ve Nahda meydanlarnda oturma eylemi balatt.
Anayasa Mahkemesi Bakan Adli Mansur, geçici cumhurbakan olarak atand ve 4 Temmuzda yemin ederek görevine balad.
Müslüman Kardeler Tekilat (hvan) 5 Temmuzda Darbeyi Red Cumas eylemleri düzenledi. Askeri müdahaleye kar çkan gruplar ve hvan mensuplar büyük bir protesto gösterisi yapt.
Mursinin Cumhuriyet Muhafzlar Karargahnda tutulduu söylentileri üzerine eylemciler Rabia Meydan yaknlarndaki karargah önünde de eylemlere balad.
6 Temmuzda Muhammed el-Baradeyin babakan olduu iddialar yayld. Ancak tepkiler üzerine Baradeyin babakanlk atamas gerçeklemedi.
- CUMHURYET MUHAFIZLARI OLAYLARI
8 Temmuz sabah Rabia Meydanndan Mursinin tutulduu Cumhuriyet Muhafzlar Karargah önüne gelen eylemcilere gerçek mermilerle müdahale edildi.
Bu, silahl kuvvetlerin, barçl gösteri düzenleyenlere kar gerçek mermiyle ilk müdahalesiydi. Msr adli tp verilerine göre müdahalede 61 eylemci hayatn kaybetti, 435i yaraland.
Msr medyas, hvan askeri karargah önünde eylem yapt gerekçesiyle suçlu ilan etti; zira 3 Temmuz itibaryla darbe kart bütün muhalif medya kapatlm, darbecilerin kontrolündeki basn ise gerçeklerin üstünü örtme görevini üstlenmiti.
Ancak siyasi partiler, Cumhuriyet Muhafzlar Katliam olarak adlandrlan söz konusu müdahaleye tepki gösterdi.
Dönemin Savunma Bakan Abdulfettas es-Sisi tarafndan açklanan yol haritasna bata destek veren Selefi Nur Partisi, bu olaylarn ardndan darbecilerden desteini çektiini açklad.
Güçlü Msr Partisi Bakan Abdulmunim Ebulfutuh, geçici cumhurbakan Mansuru istifaya çard. 6 Nisan Hareketi, Mansuru olay aratrmas için bir komisyon kurmaya davet etti.
El Ezher eyhi Ahmed et-Tayyib de tepki gösterenler arasndayd. Tayyib, Etraf kan kokusu sard böyle bir zamanda kendimi evime çekilmek zorunda hissediyorum. Herkes kendi sorumluluunu yerine getirsin. diyerek inzivaya çekildi.
Türkiye, müdahaleyi knarken, ABD Dileri Bakanl, Msr Silahl Kuvvetlerini soukkanl davranmaya çard.
Ramazan aynda yaplan bu müdahaleden bir gün sonra 9 Temmuzda geçici Cumhurbakan Mansur, 33 maddelik bir anayasa beyannamesi yaymlad.
- MANASSA OLAYLARI
Rabia katliamna giden yolun ikinci adm, 27 Temmuzda Manassa olaylar olarak tarihe geçti.
Güvenlik güçleri, bu kez Rabia Meydannn güneyinde yer alan Manassa bölgesindeki göstericilere kar kanl müdahalede bulundu.
Eylemcilerin balarndan vurulduu müdahalede, Msr Salk Bakanl verilerine göre 38 kii hayatn kaybetti. hvan ise 139 kiinin öldüünü, yaklak 4 bin 500 kiinin yaralandn açklad.
hvan yetkilileri, güvenlik güçlerini adam öldürmek kastyla eylemcilere gerçek kurunla müdahale etmekle suçlad.
Dönemin çileri Bakan Muhammed brahim, hvann ölü ve yaral saysn abarttn, Rabiadaki eylemciler ile bölge halk arasnda arbede yaand için polisin müdahale etmek zorunda kaldn ifade etti.
- RABA KATLAMI
Darbe kartlarn susturmak için silah kullanmaktan çekinmediini gösteren Msr güvenlik güçleri, 14 Austos 2013 sabah saat 06.30da Rabia Meydanna dört koldan müdahaleye balad.
Msr polisi ve ordusunun ortaklaa düzenledii müdahale kapsamnda Nilin bat yakasnda Kahire Üniversitesinin önündeki Nahda Meydan da vard. Buraya da ayn anda baskn yapld.
Akama kadar devam eden basknda polis mavzerleri ve buldozerler kullanld. Ayrca keskin nianclarn da iaretlenen baz ahslar vurduu gözlendi. hvann siyasi kanad Hürriyet ve Adalet Partisi Genel Sekreteri Dr. Muhammed el-Biltacinin 17 yandaki kz Esma el-Biltaci de bu ekilde ehit edildi. Fötr apkal bir kiinin Esmay sar bir çanta ile iaretledii, keskin niancnn tetie basmasnn ardndan bölgeden uzaklat kamera kaytlarna yansd.
Resmi verilere göre Rabia katliamnda 8i polis 632 kii hayatn kaybederken, iki bine yakn kii yaraland. Ayn gün 800 eylemci gözaltna alnd.
Ülkede 45 gün süren barçl gösteriler 14 Austostaki Rabia katliamnn ardndan büyük ölçüde zayflad. Müdahalenin yapld gün, dier ehirlerden Rabiaya destek için yola çkan binlerce kii, güvenlik güçleri tarafndan engellendi.
Ayn gün ülkenin farkl ehirlerinde hvan üyeleri, Rabia basknna tepki olarak polis karakollarn bast. Baz karakollarda polis memurlar hayatn kaybetti.
Kahirenin batsnda bulunan Kirdase bölgesi ve Minya kentinde yaanan basknlara ilikin davalar hl sürüyor.
Resmi verilere göre Rabia Meydannn basld gün 64 kilise atee verilirken, 36 polis karakoluna da baskn düzenlendi.
hvan, Rabia katliamndan iki gün sonra 16 Austosta Kahirenin Ramses bölgesinde büyük bir gösteri düzenledi. Polisin müdahalesinin ardndan eylemciler meydanda bulunan El-Fetih Camisine snd.
Sabaha kadar camide kalan eylemciler, bir sonraki gün gözaltna alnd. Fetih Camisine snanlar arasnda TRT Kahire muhabiri Metin Turan da vard. Gözaltna alnan Turan, 6 ay hapishanede kald.
Ramses olaylarnda hvan Rehberlik Bürosu Bakan Muhammed Bediinin olu Ammar vurularak öldürüldü.
hvann verilerine göre 3 Temmuzdan sonraki süreçte 40 binden fazla kii gözaltna alnd, binlercesi de ülke dna kaçt.
Esma el-BiltacihvanMuhammed MursiMüslüman Kardeler TekilatNahdaRabia