Myanmar ordusunun, 25 Austos 2017de silahl militanlarla mücadele gerekçesiyle Arakanda sivillere yönelik düzenledii katliamn üzerinden 1 yl geçmesine ramen, yllardr sistematik zulme maruz kalan Müslüman aznln gözya dinmek bilmiyor.
Arakanl Müslümanlara yönelik zulmün doruk noktas olan 25 Austos tarihinin üzerinden bir yl geçmesine ramen, hala zor artlar altnda yaayan Arakan halk dünyann kendilerine yardm elini uzatmasn bekliyor.
Myanmarda 1970lerden bu yana zulüm ve sistematik baskya urayan Arakanl Müslüman nüfusun büyük çounluu, topraklarn terk ederek bölge ülkelere göç etti.
Ülkede 1982de kabul edilen yasayla vatandalk haklarn kaybeden Arakanl Müslümanlar devletsiz saylyor. Birlemi Milletler (BM) tarafndan eziyet gören dini aznlk olarak kabul edilen Arakanl Müslümanlar, hem iddet olaylarna hem de yasal, ekonomik ve toplumsal ayrmcla maruz kalyor.
Myanmarn Banglade snr yaknlarndaki Arakan eyaletinde yaayan Müslüman aznlk, ülkede bugüne kadarki yönetimler tarafndan Bangladeten gelen göçmenler olarak görülüyor ve resmi belgelerde Bengalli olarak adlandrlyor.
Hala 135 ayr etnik grubun resmi olarak tannd ülkede, radikal milliyetçi Budistler, Arakanl Müslümanlarn resmen tannmasna kar çkyor.
Arakan eyaletinde 2012de Budistler ile Müslümanlar arasnda çkan çatmalar, Arakanl Müslümanlarn dramn gözler önüne serdi. Olaylarda çou Müslüman binlerce kii vahice katledildi, yüzlerce ev ve i yeri atee verildi.
Arakanl Müslümanlar, Ekim 2016da eyaletteki baz polis kontrol noktalarna yaplan saldrlarn ardndan Myanmar ordusunun balatt operasyonlarda iddete ve ar insan haklar ihlallerine maruz kald. Operasyonlarn ana hedefi yine siviller oldu.
25 Austos 2017 ise Arakanl Müslümanlar açsndan dönüm noktas oldu. Arakandaki snr karakollarna düzenlenen e zamanl saldrlar gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler bu tarihte kitlesel iddet eylemlerini balatt ve 10 bine yakn kii katledildi. Etnik temizlie dönüen saldrlarda 350den fazla köy, ordu ve fanatik Budistler tarafndan yok edilirken, 700 binden fazla Arakanl Müslüman dalk bölgeler, nehir ya da deniz üzerinden komu Bangladee snmak zorunda kald.
Bu ülkeye geçmeye çalan Arakanl Müslümanlarn trajedisi göç yolunda da devam etti. Arakanl Müslümanlar tayan teknelere ate açlmas nedeniyle çou çocuk onlarca insan boularak can verdi. Yolculuklar srasnda Arakanl Müslümanlarn içinde olduu derme çatma tekneler sk sk alabora oldu, kara, deniz ve nehir geçileri srasnda Myanmar güvenlik güçleri yer yer taciz atei açt.
Myanmardaki iddet olaylarndan kaçarak Bangladee snan ve 25 Austostan bu yana snd Coxs Bazar bölgesindeki kamplarda zor artlar altnda hayatlarn devam ettirmeye çalan yüz binlerce Arakanl Müslüman, dünyann kendilerine yardm elini uzatmasn bekliyor.
Öte yandan, Bangladee snan Arakanl Müslümanlarn evlerine dönmeleri birçok nedenden ötürü ksa vadede çok zor görünüyor. Üstelik Arakanl Müslümanlarn çou, can güvenlikleri salanmadkça, mallar geri teslim edilmedikçe ve vatandalk haklar verilmedikçe Myanmara dönmek istemiyor.
Arakandaki katliamlar soykrm olarak adlandrld
Uluslararas insan haklar örgütleri ve BM Arakanl Müslümanlara yönelik iddeti etnik temizlik ya da soykrm olarak adlandryor.
BM, Arakanl Müslümanlara yönelik saldr ve katliamlar durdurmas için Myanmar hükümetine çarda bulunmasna ramen, Budist rahipler ve baz ordu mensuplar, uluslararas kurumlar hiçe sayarak insanlk d uygulamalarna devam etti.
Türkiye ilk günden bu yana Arakanl Müslümanlarn yannda
Myanmarda Arakanl Müslümanlara yönelik zulüm ve sivillerin Bangladee kaç mücadelesi karsnda Müslüman ülkelerin çou, yaanan insanlk dramna kaytsz kalmak ve yeterince yardmda bulunmamakla eletirildi.
Türkiye ise krizin patlak verdii ilk günden bu yana hem çeitli siyasi giriimlerle hem de yapt yardmlarla Arakanl Müslümanlarn en büyük umudu oldu.
Buradaki Müslüman aznln yaad dram dünyaya duyurmak için Türkiye Cumhurbakan Recep Tayyip Erdoan ve Dileri Bakan Mevlüt çavuolu bata olmak üzere üst düzey Türk yetkililer, birçok ülke lideri, bakan ve uluslararas örgütlerin temsilcileriyle iddetin balad 25 Austostan bu yana çok sayda telefon görümesi yapt.
Türkiye, BM Genel Kurulu dahil birçok uluslararas toplantda Arakan meselesinin ele alnmasna öncülük etti.
Dileri Bakan çavuolu, Cumhurbakan Erdoann ei Emine Erdoan ve beraberindeki heyet, Bangladei ziyaret etti ve ihtiyaç sahibi Arakanl Müslümanlara yardm datt.
lk günden bu yana Arakanl Müslümanlarn yannda olan Türkiye Diyanet Vakf (TDV), Türk Kzlay, Afet ve Acil Durum Yönetimi Bakanl (AFAD), Türk birlii ve Koordinasyon Ajans Bakanl (TKA) ve nsan Hak ve Hürriyetleri nsani Yardm Vakf (HH) gibi çok sayda kurulu, Bangladee geçen Arakanl Müslümanlara el uzat etti ve uzatmaya da devam ediyor. Bu kurulular araclyla, hem Myanmardaki saldrlardan kaçarak Bangladee snan hem de Myanmar içinde kalan Arakanl Müslümanlara bata gda olmak üzere yardmlar ulatrlyor.
Bangladein Coxs Bazar kentinde Arakanl mültecilerin yaad kamplarda Türk yardm kurulularnn ina ettii bambu ev says da yaklak 8 bin 800ü buldu. Bambu evler, bölgedeki sk ve iddetli yalara kar Arakanl mülteci ailelerin güvende kalmasn salyor.
TKA, ilk etapta Myanmarda 25 Austos15 Eylül tarihlerinde Arakanl Müslümanlar için 150 tonluk insani yardm malzemesini botlarla Maugdaw bölgesinde datm yapacak yetkililere teslim etti. Öte yandan, yaklak 10 tonluk insani yardm malzemesi de helikopterlerle dorudan ihtiyaç sahiplerine ulatrld, Coxs Bazardaki kamplarda yaayan Arakanl Müslümanlara 10 bin battaniye datld.
Bakanlk, Arakanda insanlarn daha iyi artlarda yaamas için acil insani yardmlar dnda altyap projelerine de devam ediyor. Bölgede gerçekletirilen projelerden beton yol ve 12 adet pazar yeri, köy yerinde heyelandan korumak için istinat duvar ve kz yurdu inas tamamland. Öte yandan, 184 aile için 8 üniteli 23 adet barnak yapm tamamland ve bin kiilik nüfusun barnma ihtiyac karland. Bakanln, klinik, havaliman ve kamp yolu çalmalar ise devam ediyor.
Ramazan ay boyunca bölgedeki kamp ve köylerde yaayan 5 bin aileye temel gda maddelerinden oluan koli datm yapld ve bu yardmlardan 25 bin kii faydaland. Bölgedeki 3 kampta düzenlenen iftar programlarnda ise yaklak bin Arakanl misafir edildi.
TKA, Bangladete 9 Eylül ve 19 Eylül 2017 tarihlerinde faaliyete balatt iki mutfaktan yapt datmla bugüne kadar toplamda 7 milyondan fazla kiiye scak yemek ulatrd. Türkiyenin kurduu sahra hastanesinin ve baz medreselerin de yemek ihtiyac mutfaktan karlanyor.
Arakanl Müslümanlarn yaama tutunma mücadelesi belgesel oldu
Coxs Bazardaki kamp alanlarnda 17 farkl bölgede yaayan Arakanl Müslümanlara yardm eli uzatan TDV de buradaki snmaclara gda, hijyen, giyim, mutfak ve barnma malzemesi yardmnda bulunuyor.
Adak, akika ve ükür kurbanndan elde edilen etleri Arakanl Müslümanlara ulatran TDV, çok sayda su kuyusu, mescit ve bir eitim merkezi açt. Vakf, ayrca kamplarn bulunduu tepeleri birbirine balayan 5 köprü ina etti.
TDV, insani yardmlarn yan sra Arakanl Müslümanlarn Bangladee geçi mücadelesini ve kamplardaki zorlu yaam koullarn anlatan Hayatta Kal isimli bir belgesel hazrlad.