Bosna Hersekin dousundaki Srebrenitsann 11 Temmuz 1995te Srp askerlerin eline geçmesinin ardndan hayatta kalmak isteyen Bonaklarn kulland orman yolunda her yl düzenlenen Bar Yürüyüünün yeni güzergahnda bu yl soykrm kurbanlarna ait kemik ve giysiler kaldrlmayarak katlmclarn kurbanlarn yaad aclar birebir görmesi salanacak.
kinci Dünya Savann ardndan Avrupada yaanan en büyük insanlk trajedisi olarak nitelendirilen ve 8 bin 372 Bonak sivilin katledildii soykrmn kurbanlarn anmak ve yaananlar unutturmamak için düzenlenen Bar Yürüyüü yarn Nezuk kasabasndan balayacak.
Üç gün sürecek yürüyü, binlerce masum insann öldürüldüü ormanlk alandan geçerek soykrm kurbanlarnn defnedildii Potoçari Ant Mezarlnda son bulacak.
Bu yl yürüyü güzergahna eklenen 10 kilometre uzunluundaki yeni bölge, yürüyüe katlanlara soykrmn kurbanlarnn yaadklarn tüm çplaklyla gösterecek.
Soykrmn gerçekliiyle yüzletiren rota
Buljim bölgesinden Kamenica Dana uzanan bu yeni rota, katlmclar, ormann en tehlikeli bölgelerinden bine yakn insann kuatld yere götürüyor. Rota üzerinde, yol kenarnda bulunan kemik parçalar, giysi, ayakkab ve battaniye gibi kiisel eyalar ise soykrmn acsn gösterebilmek için yerlerinden kaldrlmad ve rota katlmclarn kurbanlarn kemikleri ve kiisel eyalaryla yüz yüze getirecek.
Yürüyüün organizatörlerinden Munir Habibovic, AA muhabirine yapt açklamada, yeni rotann bu ylki yürüyüe hazr olmas için dört kiinin youn çalma yürüttüünü belirterek, Bu ormanda bizler 1995 ylnda bir kurtulu yolu aradk. Bu yeni rota yürüyü için büyük önem arz ediyor. dedi.
Orman yolunda kaçan bine yakn insann dinlenmek üzere Bukva bölgesine yerletiini anlatan Habibovic, Birilerince ele verilen bu insanlar bu bölgede katledildi. diye konutu.
Nasl hayatta kaldmz kendimiz de bilmiyoruz
Bu bölgenin geçen yl da yürüyüe dahil edilmek istendiini anmsatan Habibovic, Ancak olumsuz hava artlar nedeniyle binlerce insann buraya girmesinin iyi bir fikir olmadn düündük. Rotay, aslna uygun hale getirmek için neredeyse üç yldr çalyoruz. ifadelerini kulland.
Habibovic, Bar Yürüyüünün asl amacnn orman yolunda hayatn kaybeden kurbanlar unutmamak olduu kaydederek, Bu yeni güzergahta soykrm kurbanlarna ait kemik ve kyafetlere ulald. Bu yl yürüyüe katlacaklar bunlar da görebilecek. Kendilerinden ricamz hiçbir eye dokunmamalar. diye konutu.
Bu ylki yürüyüe 1995te orman yolundan geçen Srebrenitsallarn çocuklarnn da katlacan aktaran Habibovic, Önceki yllarda olduu gibi katlmc saysnn 5 binin üzerinde olmasn bekliyoruz. dedi.
Ölüm yolu olarak da adlandrlan bu yolda hayatta kalmay baaranlarn, ormann en tehlikeli bölgelerinden biri olan bu rotada kuatldklarn anlatan Habibovic, O koullar altnda nasl hayatta kaldmz kendimiz de bilmiyoruz. eklinde konutu.
Bugüne kadar ölüm yolunda yapt çalmalarda 250den fazla soykrm kurbann kemiklerine ulaan Ramiz Nukic ise yllardr sevdiklerini arayan kurban yaknlarn bir nebze olsun rahatlatmak istediini belirterek, Bu rotada yaptmz çalmalarda kemik parçalarnn yan sra giysi ve ayakkab gibi eyalara da rastladk. Bulduklarmzn hepsi yol kenarndayd. Ayrca, yarallarn tand battaniyeler de bulduk. dedi.
Ölüm yolunda Bar Yürüyüü
Avrupada, kinci Dünya Savann ardndan yaanan en büyük insanlk trajedisi olarak kabul edilen Srebrenitsadaki soykrmndan kaçmak isteyen sivillerin kulland orman yolunda her yl 8-10 Temmuzda Bar Yürüyüü düzenleniyor.
Nezuk kasabasnda 8 Temmuz sabah balayan ve dünyann farkl bölgelerinden binlerce kiinin katld yürüyü, 10 Temmuzda Potoçari Ant Mezarlnda son buluyor. Katlmclar her gün ortalama 35 kilometre yürüyor.
Geceleri daha önce belirlenen güzergah üzerindeki kamp alanlarnda geçiren katlmclara, Srebrenitsa soykrm hakknda bilgi de veriliyor.
Bu yl 11 Temmuzda düzenlenecek anma ve cenaze töreninde 33 soykrm kurban daha topraa verilecek. Potoçari Ant Mezarlnda 6 bin 610 soykrm kurbannn mezar bulunuyor.
Aradan 24 yl geçmesine ramen hala binin üzerinde kurbann cesedi aranyor.