Dünya genelinde yükselite olan ve son yllarda terör eylemleriyle gündeme gelen beyaz rkçlk, özellikle ABDde bulduu siyasi tolerans atmosferinde giderek yaylmaya devam ediyor.
Yeni Zelandada iki camiye beyaz rkç bir teröristin düzenledii saldrlar, beyaz rkçl bir kez daha dünya gündemine tad.
Saldrnn boyutu, acmaszl ve hayatn kaybeden 50 masum insann yan sra saldrgann silahna yanstt simgeler ve yazd manifesto, katliamn bireysel bir iten ziyade, ad artk global hale gelen bir nefret söyleminin iddete bürünmü hali olduunu ortaya koyuyor.
Her tarafndan beyaz rkn üstünlüü tezi akan katliamn Yeni Zelanda gibi son derece barçl bir ülkede Cuma namaz klan insanlar hedef almas, beyaz rkçlarn terör eylemlerinin sadece ABD ile snrl olmad ispatlamas bakmndan son derece manidar.
Her ne kadar beyaz rkçlk bir terör örgütü ad olmasa da dünya genelinde kendisine düman gördüü tüm unsurlara sava açm bir tehdit olduu açktr.
Bu sebeple Yeni Zelandadaki cami saldrsnn ardndan asl tartlmas gereken konu, beyaz rkçln bal bana terörü besleyen bir ideoloji olarak ele alnmasnn zorunluluudur.
- Medyann ve siyasilerin tavr asl tartmay gölgeliyor
Beyaz rkçlkla ilgili güncel tartmalarda daha ziyade ABD Bakan Donald Trump ve baz Batl liderlerin verdii tepki, Amerikan medyasnn saldry hangi balklarla gördüü ve kanaat önderlerinin ne dedii konuuldu.
Kukusuz Trumpn ya da Avrupal liderlerin söylemleri de Bat medyasnn ikircikli tavr da son derece önemli ve tartlmas gereken hususlar.
Fakat bu tartmalar arasnda asl önemli tartmay kaçrmamak gerekiyor: Beyaz rkçlk bir terör ideolojisi, beyaz rkçlar da potansiyel teröristlerdir. Buna göre söylemler ve gerekiyorsa yasal düzenlemeler yaplmadkça beyaz rkçlk temelli terör eylemleri yalnz kurt saldrlar olarak kodlanmaya ve önemsizletirilmeye devam edecektir.
- ABDde ortaya çkt, zamanla küresel hale geldi
Ana vatan ABD topraklar olan beyaz rkçlk siyahilerin, göçmenlerin, Müslümanlarn, Yahudilerin, Hispaniklerin ve buna benzer farkl/yabanc unsurlarn hayat hakk olduunu kabul etmeyen ve beyaz rkn üstünlüü ideolojisine dayanan tehlikeli bir virüs.
Beyaz rkn üstünlüüne inanan ve bu rkn dünya genelinde saldr altnda olduuna inanan baz gruplar Ku Klux Klan adl örgütü kurduunda dünya bugünkünden farkl bir yerdi.
Ku Klux Klann günümüzde en önemli isimlerinden David Duke, Aryan Ulusu örgütünün kurucusu Richard Butler ve arlkç yazar William Pierce gibi isimlerin söylem ve eylemlerinde yükselen beyaz rkçlk, uzun bir zaman boyunca kendine ABDde geni bir hareket sahas bulamad.
- Trump döneminde yükselie geçti
2014-15ten itibaren kafalarn kaldran bu gruplar, ABD Bakan Trumpn 2016daki seçim sürecinden itibaren kendilerini daha özgür hissetmeye ve sahnenin ön tarafna çkmaya baladlar.
Austos 2017de Virginia eyaletinde beyaz rkç bir militann barçl gösteri düzenleyen kiilerin üzerine kastl olarak araç sürmesi ve bir kiinin ölümüne, 28 kiinin de yaralanmasna neden olmas, ABDdeki tartmalar alevlendirdi.
Fakat tam da bu dönemde Trumpn bu rkç gruplar toplum gözünde marjinalletirme frsatn kullanmamas, hem Trump bask altna ald hem de bu gruplara daha da cesaret verdi.
Trumpn seçmen kitlesi içinde yer alan bu ar sac gruplarn yükselen tehdit olduunu anlamak için sadece 2015ten itibaren ABDdeki beyaz rkç saldr rakamlarna bakmak fikir verecektir.
Güney Yoksulluk Hukuk Merkezinin düzenli olarak yapt aratrmalara göre ABD 2015te 892, 2016da 917 ve 2017de 954 beyaz rkç saldrya tanklk etti.
Yine Yahudilerin ftira ve Karalama ile Mücadele Birliinin aratrmasna göre 2015, 2016 ve 2018 yllar, 1970lerden sonra arlkç iddetin sebep olduu ölüm oranlar bakmndan en ölümcül yllar olarak kaytlara geçti.
Bu ve benzeri çok saydaki istatistik net olarak unu gösteriyor: ABDde yükselen beyaz rkçlk giderek iddeti daha fazla araç olarak kullanmaya yöneliyor.
- Beyaz rkçlarn terör saldrlar
Saldr tehdidi altnda olduunu iddia eden beyaz rkçlarn özellikle ABDdeki silahl saldrlar, geriye bugün dahi aclar taze olan korkunç anlar brakt.
22 Temmuz 2011de Norveçte rastgele kalabala ate açan Anders Breivik, 77 kiinin hayatn kaybetmesine neden olurken beyaz rkçlara terörü bir araç olarak nasl kullanabileceklerini gösterir gibiydi.
Breivikin yazd manifesto muhtemelen dünyann dört bir yanndaki beyaz rkçlara ilham kayna olurken, Yeni Zelanda teröristi Brenton Tarrantn da içerik olarak benzer bir manifesto yazmas önemli bir ipucuydu.
Beyaz rkçlar 5 Austos 2012de Wisconsindaki Sihlerin tapnanda alt kiiyi, 17 Haziran 2015te Güney Carolinada siyahilerin gittii bir kilisede dokuz kiiyi, Kanadann Quebec City ehrindeki bir camide alt kiiyi, 11 Austos 2017de Virginia eyaletinin Charlottesville kentinde bir kiiyi, 27 Ekim 2018de Pennsylvania eyaletinin Pittsburgh kentindeki bir sinagogda 11 Yahudiyi öldürdüler.
Daha da uzatlabilecek olan bu liste, beyaz rkçlarn sadece ideolojik bir taknlkla yetinmeyip, giderek saldrgan bir terör tehdidine dönütüünü açk bir ekilde gösteriyor.
- Radikal slami terör vs. radikal beyaz rkç terör
Batl literatürden ödünç alarak ve trnak içinde kullandm radikal slami terör mefhumu, özellikle 11 Eylül saldrlarnn ardndan Batdaki Müslüman imajn neredeyse yeni batan ve kötücül bir imgeyle çizmiti.
Son olarak DEAla yeniden canlandrlan bu bak açs, ondan ilham alan herkesi otomatik olarak terörist yaparken, beyaz rkç katillerin terörist yerine yalnz kurt olarak kodlanmalar açk bir çelikiyi ortaya koyuyor.
Eer Breivik ve Tarrantn manifestolar yan yana konulup okunursa oradaki faist, rkç ve iddeti açk bir araç olarak kabul eden zihniyet net bir ekilde görülür.
- Merkezsiz ve lidersiz bir terör örgütü
Bu zihniyetin ürünü olan hiç kimse, bavurduu saldr eyleminden yalnz kurt ya da zihnen sakat deerlendirmeleriyle kurtulamamaldr. Zira burada ad konmam, görünüte merkezsiz ve lidersiz bir terör örgütü vardr.
Geleneksel olarak tanmlanan terör örgütlerinden farkl olmas, onun eylemlerinin ve katliamlarnn önemsizletirilebilecei anlamna gelmemelidir.
Buradaki temel sorun, beyaz rkçln hl net bir ekilde terörizm üreten bir ideoloji olarak kabul edilmemesinde yatyor. Radikal slami terör kavramna katlan radikalliin çok daha fazlas beyaz rkçlarda da olmasna karn bata ABD olmak üzere Bat dünyasnda radikal beyaz rkçlk ya da daha da ötesinde radikal Hristiyan terörü gibi bir kavramsal düzlem mevcut deil.
Eer Cuma vakti iki camiye yar otomatik saldr tüfekleriyle dalp canl yaynda 50 insan katleden, kulland semboller, arkasnda brakt manifesto ve tarihe gönderdii referanslaryla tüm dünyaya beyaz rkç olduunu haykran bir cani bu tartmaya kap açmayacaksa, hiçbir ey açamaz.
Siyasilerin ve medyann katliam nasl gördüü tartmasn ksa bir süreliine kenara brakp asl tartmay açma vakti çoktan geldi: Dünyadaki dier terör örgütleri gibi beyaz rkçlk da bir terör ideolojisi olarak görülmeli ve beyaz terörü durdurmak için uluslararas toplum harekete geçmelidir.