İsrail’deki erken seçime kurdukları ittifakla girecek olan Filistinlilerin kurduğu Arap partileri, parlamentoda Üçüncü büyük güç olmayı hedefliyor.
>Anketler, salı günü yapılacak seçime ortak Arap Listesi ismiyle girecek olan Arap partilerinin, Knessette 15 sandalye elde ederek en büyük üçüncü parti olabileceğini ortaya koyuyor.
>İsrailde seçim barajı, Dışişleri Bakanı Avigdor Libermanın girişimiyle hazırlanan kanun tasarısının yasalaşması ile geçtiğimiz yıl yüzde 2den, yüzde 3,25e yükseltilmişti.
>Buna göre İsrailde bir parti mecliste temsil edilebilmek içinden az 4 millet vekili çıkarmak zorunda. İsrail parlamentosu Knessetteki Arap partilerinin meclis dışında kalmasına yönelik olarak algılanan bu baraja karşı, Arap partileri seçime tek liste ile grime kararı almıştı.
>- Dört parti bir araya geldi
>Arap Listesi adıyla seçime ortak girecek olan bu partiler; Hadaş (Eşitlik ve Barış İçin Demokrasi Cephesi), Birleşik Arap Listesi, Beled (Demokratik Arap Meclisi) ve Değişim İçin Arap Hareketinden oluşuyor.
>Seçime tek liste ile grime kararı alan Arap partileri, 11 olan meclisteki mevcut sandalyelerini 15 veya üzerine çıkarmayı hedefliyor.
>Arap Listesi’ni oluşturan ve farklı ideolojik duruşları olan dört parti, daha önceki seçimlere tek başlarına girmiş ve her biri yüzde 3 civarında oy oranı elde edebilmişti.
>Şu anda Knessetteki mevcut Arap partilerinin sandalye sayısı Hadaş Partisi, Birleşik Arap Listesi ve Beled Partisi üçer milletvekili Deşim İçin Arap Hareketi ise bir milletvekili olmak üzere toplam on bir.
>- Baraj ters tepecek
>İsrailli Filistinlilerin 17 Mart seçimlerinden beklentileri ise seçime ortak girmeleri sayesinde, barajın ters teperek, kendilerinin lehine işleyeceği yönünde.
>AA muhabirinin sorularını yanıtlayan, İsrail siyaseti uzmanlarından Filistinli Antoine Şalhat, Meclisteki küçük partileri dışarıda bırakarak büyük partileri güçlendirmek niyetiyle yükseltildiği söylenen seçim barajının Asıl hedefinin Arap partileri olduğunu söyledi.
>Şalhat, Arap partilerin 17 Mart seçimlerine ortak girme kararı almalarıyla birlikte seçim barajı, şaşırtıcı bir şekilde İsrailli Arapların lehine döndü. Arap Listesinin kurulması, barajı yükseltme fikrini ortaya atanların hedeflerine büyük darbe vurdu. Son anketler Knessetteki Arap vekil sayısının 11den 15e yükseleceği yönünde değerlendirmesinde bulundu.
>Meclisteki bir diğer Arap milletvekili Cemal Zahalka da AAya yaptığı açıklamada, Arap partilerin farklılıklarını bir kenara bırakarak seçime birlik olarak grime kararı aldıklarını hatırlatarak, Arap partileri ortak hedeflere sahip. Bunlardan en önemlisi yeni bir Netanyahu hükümetinin kurulmasını önlemek. Bunu başarmamız, Filistinli milletvekillerinin meclise girmesini önlemeye çalışanların hedeflerine büyük bir darbe indirmemiz anlamına gelecek dedi
>- Filistinli seçmen sandığa gitme eğiliminde
>İsrail Seçim Komisyonunun verilerine göre 2013 yılında yapılan son seçimlerde oy kullanma hakkı olan 760 bin İsrail vatandaşı Filistinli’nin sadece yüzde 57si oy kullandı.
>Seçimlere katılımın sınırlı kalmasının gerekçesi olarak ise Filistinliler arasında yaygın olan seçimlere katılmayarak İsraili boykot etme yönündeki eğilim gösteriliyor.
>Filistinli İsrail Milletvekili Mesud Ganim ise durumun bu sefer farklı olacağını ve katılım oranının artacağını belirtiyor.
>Mesud, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Son seçimlerde Arap partileri 331 bin oy almıştı. Bu seçimlerde ise bu sayının en az yüzde 15 artmasını bekliyoruz. Arapların seçime tek liste ile birlik halinde gitmesi, seçmeni oy vermesi yönünde cesaretlendirecektir dedi.
>- Filistinli seçmenin beklentisi sınırlı
>İsrail vatandaşı Filistinlilerin meclise gönderecekleri milletvekillerinden beklentileri ise, büyük politika değişiklikleri sağlamayı başaramayacağını düşündükleri Arap vekillerin, gündelik hayatlarında bazı iyileştirmeler elde etmesi.
>Nasıra kentinde yaşayan İsrail vatandaşı Nizar Ramel Filistinli, Seçimlerde Arapların parlamentoda daha fazla sandalye kazanmasını ümit ediyorum. Eğer 13ten fazla sandalyeye sahip olurlarsa İsrailde yaşayan Araplar için bazı şeyleri olumlu manada değiştirebilirler dedi.
>Ramel, Arap milletvekillerinin hükümetin bir parçası olamayacaklarını, buna rağmen bazı olumlu değişiklikler yapabileceklerini söyledi.
>Ramel, Arap milletvekilleri koalisyonda olmayacaklardır ama İsrail solunun Arapların lehine olan politikalarını destekleyebilirler. Seçimlerin neticesinde umarım Netanyahu iktidardan gider. Bunun olup olmayacağı ise henüz kesin değil diye konuştu.
>Seçimden sonra İsrail sağının ağırlıkta olduğu bir koalisyonun iktidarını sürdürmesi Arapları olumsuz etkileyeceği görüşünü paylaşan Ramel, şöyle konuştu:
>Sol iktidara gelirse bizim için gündelik hayatta bazı iyileşmeler olabilir ancak büyük değişiklikler beklememek lazım. Büyük siyasi değişiklikler olmayacaktır. İsrail solu da neticede ana politikalar da sağdan çok da fazla ayrı bir yerde durmuyor.
>- Filistin meselesinde Kısmi iyileşme umudu
>Bir medya firmasında çalışan İsrail vatandaşı Filistinli Leyla Musa da, Arapların Knessette 15 yada daha fazla sandalye elde etmesini beklediğini belirterek, Bu sayı İsraildeki Arapların pozisyonunu olumlu manada etkileyecektir ve sorunlarımızla daha etkili bir şekilde mücadele etme imkanı sunacaktır ifadesini kullandı.
>Arap milletvekillerinin küçük partiler arasında bölünmüş olan Knessette kilit bir konuma ulaşabileceğini belirten Musa, bunun Filistin meselesine de bazı olumlu katkılarının olabileceğini kaydetti.
>Musa, Arapların birlik olarak seçime gitmesi sayesinde, geçen seçimlerin aksine bu sefer Arap seçmenin sandığa gitme oranının yüksek çıkacağını düşündüğünü ifade etti.
>Ülkenin tamamının tek bir seçim bölgesi olarak kabul edildiği sistemde seçmenler, parti listesindeki herhangi bir adaya değil, Knessetteki 120 ismin bulunduğu parti listesine oy veriyor. Hükümet kurmak için ise 61 koltuğa sahip olmak gerekiyor. Önümüzdeki seçimlerde sandığa gidecek İsrailli Yahudilerin sayısı ise 5 milyon 900 bin olarak açıklandı.
>İsrail’in 8,5 milyonluk nüfusunun yaklaşık 2 milyonunu 1948 işgalinden sonra yurtlarında kalan İsrail vatandaşı Filistinliler oluşturuyor. Tel Aviv yönetimi, İsrail vatandaşlığı alan Filistinlileri İsrailli Arap olarak tanımlamayı tercih ediyor.
>Filistinliler ise İsrail’i işgal unsuru olarak gördükleri için bu bölgeyi 1948 toprakları şeklinde tanımlıyor. İsrail’in 1967’de işgal ettiği Gazze ve Batı Şeria’da ise yaklaşık 4 milyon Filistinli yaşıyor.