Diyarbakrda buday, arpa, mercimek gibi ekinlerin hasadyla birlikte çiftçiler, ekinlerin saplarn atee vererek yok etmeye çalyor. Ekosistemi tehdit eden ve binlerce canlnn yok olmasna neden olan anz yangnlar, topran verimliliini de ciddi oranda etkiliyor. Diyarbakrda 2019 yl için 6435 dekar alan yaklrken, Ziraat Mühendisi Odas (ZMO) Diyarbakr ubesi Bakan Samed Ucaman, çiftçilere uyarlarda bulundu. Ucaman, hasat dönemiyle birlikte çiftlilerin yakt anzlarn hem topraa hem de insan salna zarar verdiini belirterek, çiftçilerin bu konuda bilgilendirilmesi gerektiini söyledi.
TOPRAKTAK TÜM CANLILAR ÖLÜYOR
Topran kimyasnn scaklk ile paralel olarak deitiini kaydeden Ucaman, Bir sonraki ylda çiftçi anz yakt için oraya gübre ve benzeri pahal ilaçlarla topra beslemek zorunda kalyor. Böylelikle bazen de att tohumun verimini bile alamyor. Böylesi bir handikap var. Hasat döneminden sonra topran ilenmesi gerekiyor. u anda Türkiyede otu bile ithal ediyoruz. O yüzden ot fiyatlar da yüksek. Hazr hasat yaplrken çiftçiler biraz daha derinden kesmeye dikkat ederse anza da ihtiyaç kalmayacak. çok daha kolay topran ileyecek ve ekstra otu da olacak. Bu saman da satabilecek. çiftçiler bunu ciddi deerlendirmeli. Hem bir taraftan samandan ciddi bir geliri olacak. Bir tarafndan anz yakma gibi masraftan kurtulmu olacaktr. Bir taraftan da bir sonraki yl daha tasarruflu olacak. çünkü topran yapsnda anz ile birlikte deiim olmad için ekstra bir ileme ve topraa kimyasal verme gibi bir durumu olmayacak ve topran doal korunacaktr ifadelerini kulland.
EKSTRA BR MASRAF çIKARIYOR
Anz yangnlarnn topraa olan zararnn yan sra hava ve görüntü kirlii ile sala zararlarnn olduunu dile getiren Ucaman, anz yangnlarnn hava kirliliiyle birlikte atmosferdeki sistemi de bozduunu dile getirdi. çiftçinin anz yakarak maliyetten düme gibi bir pratik içine girdiini ifade eden Ucaman, Yakt ve i gücü gidiyor. çiftçi anz yakarak ekstradan masraf etmi oluyor. Hem ilaç hem de mazot parasndan oluyor. Yakmayla yararl ve zararl böceklerin ölümü gerçekleiyor. Topraktaki yararl bitkilerin yan sra sürüngen diye tabir ettiimiz bitkiler de öldürülüyor. Hem bitki hem de toprak için iyi olan canllar tek seferden öldürülüyor. Buda tarmdaki maliyeti iki katna çkaryor. Tarm ve Orman Bakanl bu konuda anz yaktrmama anlamnda topra ilemeyle ilgili sadece oradaki alnacak yaktn KDVsini ve vergisini bile çiftçiden almasa anz yakmaya engel olacaktr. Ancak u anda baktmzda devletin tarm politikas bitmi. Türkiyede tarm politikas yok dedi.
BLGLENDRME YAPILMALI
çitçilere anz yangnlarna ilikin cezai ilem yerine bilgilendirme yoluna gidilerek eitim seminerlerinin düzenlenmesi gerektiini kaydeden Ucaman, tedbir almas gereken bakanln bu tedbirlerden bihaber davrandn söyledi. Bölgede tarm arazilerinde tarm müdürlükleri, yerel yönetimler ile çevre ve ehircilik Bakanlnn da tedbir almadna iaret eden Ucaman, köylerin gezilerek yurttalara, anzlarn yaklmas ve yaklmamas sonucunda douraca sonuçlarn anlatlmas gerektiini dile getirdi.
çiftçilere anz yakmama çarsnda bulunan Ucaman, unlar söyledi: çünkü biz sadece bu topra 1 yllk almyoruz ve ilk tarmn gerçekletii bir corafyada yayoruz. Kadnn ilk tohumu topraa att bir alanda yayoruz. Bin yllardr bu toprak, verimlilii koruyabilmi. Son 30-40 yldr toprak bozuldu. Sistem bozluyor. Hep birlikte anz yangnlarnn önüne geçelim.
40 CANLI TÜRÜNÜ ETKLYOR
Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Zooloji Ana Bilim Dal Bakan Prof. Dr. Ali Satar, bu yangnlarn 40 canl türünü etkiledii söyledi. Prof. Dr. Ali Satar, direkt topraa bakld zaman alanda sanki hiç bir canlnn yokmu gibi görülebileceini ifade etti. Aslnda gözle görülmeyen dahil birçok canlnn tarlalarda bulunduunu anlatan Prof. Dr. Satar, Anz alanlar bunlarn üreme alanlardr. Eer siz bu canllara zarar verirseniz, vereceiniz her bir canl en az, en az 40 tane canly etkileyeceini söylüyorum. Neden, çünkü baz canllar, baz canllarn doal dümanlardr. Eer siz bunlar yok edersiniz, baka zararl canllarn saysnda büyük bir patlama olduunu görürsünüz. te diyoruz ki çekirge saylarnda art oldu, kene saylarnda art oldu. Tarla fareleri saylarnda art göreceiz. imdi ylanlar çkt, ylanlar öldürüyoruz, anz yangnlaryla yakacaz. Bu seferde diyeceiz tarla fareleri artt. Bir eyin doal dümann yok edersen tabi ki artacak. Dolaysyla bizim unu düünmemiz lazm, anzlar yakarken, burada birçok canl olduunu düüneceiz. Aslnda kendimize ve cebimize çok büyük zarar verdiimizi düüneceiz. Neden, çünkü topran kalitesi azalacak. Burada artk bitki olmad için yalarla erozyonla toprak kayb olacak, akp gidecek. Bu topran kalitesi dümü olacak dedi.