Son yllarda su seviyesinde belirli periyotlarda deiimin yaand Van Gölündeki çekilme ile akarsularn debisindeki düü dikkati çekiyor.
Van Yüzüncü Yl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Corafya Bölümü Öretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinolu, yaklak 100 yldr snan dünyada, buna bal olarak kurakln arttn belirtti.
Türkiyedeki su kaynaklarnn da giderek azaldn dile getiren Alaeddinolu, u deerlendirmelerde bulundu:
Van Gölü Havzas kurakln yaand alanlardan biri. Yan az olmas havzadaki su potansiyelini de olumsuz etkiliyor. Küresel iklim deiikliiyle ilgili yaptmz çalmalarda Van Gölündeki su seviyesinin 200 yldr yükseldiini görüyoruz. Bu yl önceki yllardan farkl bir durum yaanyor. Havzaya düen yan dört kat buharlama gerçekleiyor. Düen ya bunu karlayacak kapasitede deil. Bundan sonra karmza çkan tablo, Van Gölü seviyesinin sürekli azalaca yönünde olacak. Halkmz muhtemelen her yl biraz daha çekilmenin olaca bir Van Gölüyle karlaacak. Bunu deitirecek hiçbir iaret elimizde yok. diye konutu.
Akarsularn göle döküldüü alanlarda gözle görülür bir çekilmenin söz konusu olduunu aktaran Alaeddinolu, öyle devam etti:
Belki 10-20 yl sonra göl snrlarn çizerken farkl bir harita kullanabileceiz. Bu durum bizi yeni normallere itiyor. Bu sorunu gerekli kaynaklarla çözmek zorundayz. Van Gölü ve akarsulardaki su seviyesinin azalmas yaban hayatn da olumsuz etkiliyor. çok önemli sulak alanlarmz var. Birçok ku türü yayor ve artk göç etmiyor. Göl suyundaki deiim onlarn yaamlarn da olumsuz etkiliyor. nsanlara bu dönemde su kaynaklarn verimli kullanmalarn tavsiye diyoruz. Bu durum baraj yapmaktan daha verimli sonuç almamz salayabilir. Ciddi bir su sorunuyla kar karya olduumuzu herkesin bilmesi gerekir.
BALIK GÖçÜNÜN ERKEN BALAMASINI BEKLYORUZ
Van Gölü ve inci kefaliyle ilgili aratrma yapan YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Doktor Öretim Üyesi Mustafa Akku ise Van Gölü Havzasnda geçen yllara oranla çok az kar yadn söyledi.
Havalarn scak geçmesinin göldeki su scakln da etkilediini aktaran Akku, Kn yaan kar, yaz aylarnda akarsular besliyor. Bu su sayesinde 15 bin insann geçimini salad inci kefali üremesini salayabiliyor. Meteorolojik verilere göre kar yann az olmas, yaz aylarnda akarsularn debilerinin iddetli bir ekilde dümesine yol açacak. nci kefallerinin üreme döneminde göçü, bu veriler nda zorlu geçecek. deerlendirmesinde bulundu.
Havalarn scak olmasnn balklarn davrann da etkilediini gözlemlediklerini anlatan Akku, bu mevsimde 70 metre derinlikte olmas gereken balklarn 18 metreye çkarak kyya yaklat bilgisini paylat.
Van Gölünde yaayan inci kefali, üreme döneminde, 15 Nisan-15 Temmuz tarihlerinde suyun aknn tersine yüzerek tatl sulara göç ediyor.