Gelien teknoloji sayesinde 21. yüzylda birçok ey saniyeler içinde deiim gösterirken, Dou ve Güneydou Anadolu bölgelerinde hayvanlarna verimli otlaklar bulmak için yln farkl dönemlerinde göç etmek durumunda kalan aileler, bu nedenle eitimden sala, teknolojiden sosyal hayata kadar pek çok imkandan mahrum bir yaam sürüyor. K, Mardininin Nusaybin ilçesinde kiraladklar meralara kurduklar çadrlarda, yln geri kalan dönemlerini ise beraberindeki hayvan sürüleriyle Dou ve Güneydou Anadolunun yaylalarnda geçiren aileler, modern yaamn olanaklarndan neredeyse hiç yararlanamyor. Souk k günlerini çadrda geçirmek zorunda kalan aileler, snmak için sobada yakp, hava artlarn göre dar ate yakarak hem yemeklerini piiriyor hem de temizlik gibi temel ihtiyaçlarn gideriyor. Daha çok hayvansal ürünlerden peynir, yourt, tereya gibi gdalar tüketen göçerler, youn i temposu nedeniyle kente gitmekte bile güçlük çekiyor. Bölgede bulunan Alikan aireti lideri Halil Temel, hazine mallarna köylülerin sahiplenmesi ve bundan dolay onlara çok yüksek fiyattan verilmesinden ikayet ederken, devletin bu konuda kendilerine yardmc olmalarn istedi.
Teknolojiden uzak zorlu yaamlar
Alikan aireti lideri 65 yandaki Halil Temel, göçerlikten baka bir ey yapmadklarn söyledi. Topraklarnn, yerleme yerlerinin olmadn kaydeden Temel, Gelirimizin büyük bölümünü toprak sahiplerine veriyoruz. Hem burada hem de douda. Bu sene Nusaybinde göçerler 2 milyon TL vermi. Bu kira bedelidir. Burada bir köyün tapusu var, yüz köy tapusuzdur. Hazine maldr, köylüler de parayla bize kiralyor. Devletten bize yardm etmelerini bekliyoruz, bu ii mecburen yapyoruz. Bizim çocuklarn okullar yok, elektrik yok, su yok. 300-400 yldr airetimiz göçer. Sabah kalktmz zaman savaa gider gibi, namaz klan namaz klyor, namaz klmayanlar da kalkyor hep beraber akama kadar çalyor. Karnca gibi hiç durmak yok. Yarm saat durursa i aksyor. Göçerlik için çocuklar ne kadar çoksa, iimiz o kadar kolay oluyor dedi.
Göçerler korona virüsten çok etkilendi
Göçebe airetlerde hayvanclk ve doa kültür ilikisi için 8 aydr göçerlerle birlikte yaayan ve gözlemlerini aktaran Ardahan Üniversitesinde doktora yapan Özlem Akgün, göçerlerin çok erken kalktklarn, sabahn erken saatlerinde iin baladn söyledi. Akgün, Koyunlara yem veriliyor, yem verip yeni doum yapanlar gönderiyorlar. Bir çocuk götürür onlar. Herkesin ii belli, çocuk daha 7 yanda çobanlk yapyor. Dada olanlara bir tane çoban tutuyorlar ve kendi evlerinden biri daha onlarn yannda duruyor. Sabah saat 06.00 gibi kalkyorlar. Direkt balyorlar koyun çadrlarnda, kuzu çadrlarnda yem vermedir, yeminden sonra sulamadr, hayvanlarn tuzlanmasdr. Ayrca buradaki göçerler için su yok. Kuyulardan su çekiyorlar. Bu sene de yamur yok. Yamur olmad için doal olarak dier köylere gidip su getiriyorlar. Bu sene tüccar gelmedi. Tüccar o hayvan götürüp nereye verecek, nasl satacak, restoranlara götüremiyor. Kasaplara götüremiyor, çünkü restoranlar hepsi kapal. Bu sefer bunlarn hayvanlar hepsi ellerinde kald. Yazn bunlar peynir satmaya gidemediler. Mandraclara, peynir fabrikalarna götürüp veriyorlard, veremediler. Korona virüsten dolay buna dikkat eden göçerler doal olarak korona virüsten çok etkilendiler diye konutu.