Kimi memnun Kimi de buruk

Cumhurbaşkanı Erdoğan Recep Tayyip Erdoğan’ın ilk kabine toplantısı sonrasında açıkladığı TMO alım fiyatlarını, Güneydoğu illerindeki çiftçiler buruk karşıladı. Çiftçiler, elektrik, gübre ve mazot başta olmak üzere tohum fiyatlarındaki hızlı yükselişin yarattığı maliyeti, açıklanan fiyatların karşılamasının mümkün olmadığını belirterek, hükümetin fiyatlarda revizyona gitmesi gerektiği çağrısında bulundu. Çiftçiler, GAP’ın ve sulama kanallarının bitirilmesini istedi. Burada, Ulusal Hububat Konseyi (UHK) Yönetim Kurulu Başkanı Özkan Taşpınar ile Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Tezcan  açıklanan buğday alım fiyatlarının çiftçiye yaklaşık yüzde 35'lik refah payı sağladığını belirterek, "İç piyasa ve dünya fiyatlarının üzerinde açıklanan hububat müdahil alım fiyatları üreticinin beklentileri doğrultusunda kabul gördü, üretici açıklanan fiyattan memnun." İddiasında bulundu.

TMO ALIM FYATLARI

Cumhurbaşkanı Erdoğan, ekmeklik buğdayda ton başına 8 bin 250 lira arpada ise 7 bin lira olarak kararlaştırdıklarını belirtmiş ve bu fiyatlara ilave olarak da bakanlık tarafından çiftçi kayıt sistemine kayıtlı tüm çiftçilere buğday için ton başına 1000 lira, arpa için ton başına 500 lira hububat üretim primi destek olarak verileceğini açıklamaştı.

ÇİFTÇİLER BURUK KARŞILADI

Hububat Ticaret Merkezi ve Hububatçılar Derneği Başkanı Mehmet Şerif Öter, ekim yapan çiftçilerin girdi maliyetlerinden dolayı fiyatın buruk karşılandığını belirtti.  "Mardin, Şanlıurfa'nın ve Diyarbakır'ın bir kısmı yani sulama işlemini elektrik ile yapanlar, kuyuların derin ve elektrik fiyatının da yüksek olması nedeniyle çok fazla elektrik tüketiyorlar" 

Bir baraj olmaması ya da GAP sulama kanallarının bitirilmemesinden dolayı elektrikle sulama yapmak zorunda kalan çiftçilerin, ülkenin diğer çiftçilerine oranla 20 kat sulama ücreti verdiklerine dikkati çeken Öter, fiyatlar belirlenirken bu durumların da göz önünde bulundurulması gerektiğini ifade etti.

ELEKTRİKLE SULAMA YAPILIYOR

Öter, "Son yılın en bereketli mahsulüne şahitlik ediyoruz. Malum sayın cumhurbaşkanımız tarafından 2023 TMO ürün alım fiyatı açıklandı. Bu fiyatlar çiftçimizin beklentisinin biraz gerisinde kaldı. Belki dünya fiyatları ya da dengeli olması açısından idarecilerimize göre uygun gözükebilir ancak şunu bilmeliler ki bizim ülkemizin girdi maliyetleri dünyadaki çiftçilerin girdi maliyetlerinden çok daha fazladır. Bizim çiftçimizin tarım yapmak için kullandığı mazottan, gübreye, tohuma kadar hiçbir şeyden muaf değiller. Bugün denizlerde yat ve sürat teknelerinde tatil yapan insanlara verilen yakıtta ÖTV ve KDV alınmıyor ama çiftçilerden alınıyor. Dolayısıyla ülkemizin genelinde çiftçimizin bir sıkıntısı var ama Güneydoğu çiftçileri olarak özellikle Mardin, Şanlıurfa'nın ve Diyarbakır'ın bir kısmı yani sulama işlemini elektrik ile yapanlar, kuyuların derin ve elektrik fiyatının da yüksek olması nedeniyle çok fazla elektrik tüketiyorlar. Elektrik şirketleri de özel olduğu için kendi parasını istiyor ve yıl içinde elektriğe yılda birkaç kez zam gelmesinden dolayı çiftçinin beli bükülüyor." dedi. 

ÇİFTÇİLERE DESTEK VERİLSİN

Yetkililere çiftçilere yardım konusunda çağrıda bulunan Öter şunları söyledi:  "Bizler açıklanan fiyatın yetmediğini söylüyor ve haklı bir tepki olarak idareciler ve yetkililere çağrıda bulunuyoruz ve diyoruz ki 'Mardin ovasında kullanılan elektrik, Çukurova gibi barajların olduğu yerlerde cazibe sulamada dönüm başı ne kadar fiyat alınıyorsa burada mısır, buğday, mercimek üreten çiftçiye de uygulansın. Bugün Çukurova'da bir dönüm buğday 100 TL'ye sulanıyor ama bizim burada 100 dönüme 200 bin TL fatura biçiliyor bu da dönüm başına 2 bin TL demek. Aynı ülkede yaşayan ülkenin çiftçilerinin bir kısmı sulama için dönüm başına 100 TL verirken Mardin çiftçisi elektrikle 500-600 metre derinliklerden elektrikle su çektiği için elektrik tüketimine onun 20 katını veriyor. GAP sulama kanalları 48 yıldır tamamlanmadı. Yetkililerimizden talebimiz GAP sulama kanalları devreye girinceye kadar cazibe sulama kapsamında olan tarımdaki sulamayı sübvanse etsinler ve çiftçilerimize yardımcı olsunlar. Bu vesileyle 2023 mahsulünün bütün ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını Cenabı Allah'tan diliyorum." 

Bu sene verimin yüksek olduğunu da belirten Öter, "Bu sene rekolte çok güzel. Geçen sene iki tarafta kurak alanda telef oldu. Kurağın yüzde 80'i biçilmedi biçilenler de tohum dahi almadı. Geçen sene ve ondan önceki sene ekim olmayan yerlerde bu sene ortalama 300 kilo ürün geliyor. Sulamalı alanda da yüzde 10 artış bekleniyor. Göründüğü gibi başaklar yüzünü Türkiye'ye dönmüş ve adeta selam veriyor." ifadelerini kullandı. 

ÜRÜN BU SENE VERİLMİ

Çiftçi ve esnaf olan Abdin Ertek, bu yıl rekoltenin bereketli olduğunu ve çiftçinin yüzünün güldüğünü belirterek, "Bu yıl fiyat ve rekolte güzel maşallah. Ürünlerden gelen verimler de çok iyi durumda şu an. Geçen seneki maliyet ile bu seneki maliyet hemen hemen aynı durumda. Bu yıl sadece biraz fiyatlar arttı. Çiftçi bu sene kazandı. Kuru araziler de geçen senelere göre bu yıl dölüm başına 300-400 kilo bereketli çıkıyor. Allah'ın vergisi bu yıl bayağı yağmur da yağdı. Bu sene çiftçinin yüzü güldü. Fiyatlar da fena değil." şeklinde ifade etti. 

Buğday alım-satımda fiyatın biraz daha iyileştirilmesi konusunda yetkililere çağrıda bulunan Remzi Tekin, "Bu sene mahsullerimiz elhamdülillah güzeldir. Ancak beklediğimiz fiyatı alamadık. Maalesef fiyatlar biraz düşük oldu. Sulu alanlar tam anlamıyla daha biçilmemmiş ama güzel bir rekoltenin olduğu görülüyor. Geçen seneye göre daha verimli oldu. Geçen yıla göre fiyatlar konusunda biraz daha iyileştirilmesi lazım." ifadelerini kaydetti.

FİYATLARI DOYURUCU GÖRENLER

Güneydoğu’daki çiftçilerin aksına, Ulusal Hububat Konseyi (UHK) Yönetim Kurulu Başkanı Özkan Taşpınar ile Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Tezcan  açıklanan buğday alım fiyatlarının çiftçiye yaklaşık yüzde 35'lik refah payı sağladığını belirterek, "İç piyasa ve dünya fiyatlarının üzerinde açıklanan hububat müdahil alım fiyatları üreticinin beklentileri doğrultusunda kabul gördü, üretici açıklanan fiyattan memnun." İddiasında bulundu.

VERİM BU YIL YÜKSEK

Ekim alanlarındaki değişim, yağış miktar ve dağılımları ile verim üzerine etken lokal faktörlerle değerlendirildiğinde Türkiye buğday rekoltesini uzun yıllar ortalamasına göre nisan itibarıyla yüzde 3,75 artarak yaklaşık 20,8 milyon ton, arpa üretimini yüzde 7,5 artışla 8,6 milyon ton olarak hesapladıklarını belirten Taşpınar, mayıs ayının da yağışlı geçmesi nedeniyle rekoltede önemli bir artış olacağını öngördüklerini bildirdi.

Taşpınar, küresel buğday üretiminin de bir önceki yıla göre 1,5 milyon ton artışla 790 milyon ton olacağının tahmin edildiğine dikkati çekerek, artan üretime bağlı olarak dünya fiyatlarında da ciddi bir gevşeme olduğunu dile getirdi.

DÜNYADAKİ FİYATIN İKİ KATI

Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Tezcan da açıklanan fiyatların piyasa beklentilerini karşıladığını belirterek, "Ekmeklik buğdayda ton başına 8 bin 250 lira olarak açıklanan alım fiyatı dünyadaki fiyatların neredeyse iki katı. Hem çiftçi hem de tüketici korunmuş oldu." ifadelerini kullandı.

Üreticilerin 1000 liralık tarımsal destekten de faydalanacağının altını çizen Tezcan, TMO'un un regülasyonunun devam etmesinin sektör açısından önemli olduğunu, sistemin harman sonrasında da devam etmesinin enflasyonla mücadelede etkili olacağını vurguladı.

Hububat Tedarikçileri Derneği (HUBUDER) Yönetim Kurulu Başkanı Gülfem Eren de açıklanan fiyatların yeni hasat edilecek ürünler için makul olduğunu, piyasa fiyatlarının üstünde olduğunu söyledi.

Kaynak: Diyarbakır Söz