Diş çıkarmanın kalıtsal faktörlere de bağlı olduğunu söyleyen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Erkul “Anne ve babanın ilk diş çıkarma süreçleri de bebeklerin diş çıkarma döneminde göz önünde bulundurulmalıdır. Tüm dişlerin tamamlanması ise bebeğin 6 ile 30 aylık dönemi arasında belirli periyodlarla diş çıkarması ile tamamlanır” diyor.
Bebeklerde diş çıkarma belirtileri nelerdir?
Bebeklerde diş çıkarma döneminin başlaması, diş etinin açılmasından 3 ay önce başlar. Bu süreçte bebeklerde salya artışı, hafif ateş, ağlama-huzursuzluk, ağız çevresinde hafif döküntü, ellerini ısırması, uyku düzensizliği, iştahsızlık gibi belirtiler görülebilir. Bu belirtiler görülmeye başladığında anne babalar özellikle bazı belirtilerde dikkatli olmalıdırlar. İlk görülen belirti ise genellikle salya artışıdır. Diş çıkarma dönemi bebeklerde çene ve ağız çevresinde kızarıklık ve döküntüye yol açabilir. Bu dönemde bebeğin yüzü temiz ve yumuşak bir bezle silinerek uygun bir nemlendiricili kremle desteklenebilir.
Ateşe dikkat!
Diş çıkarma döneminde 37 derece civarında hafif bir ateş normal kabul edilir. Daha yüksek görülen ateşlenmelerde bebeğin diş çıkarma sürecinde bağışıklığının azalmasından kaynaklı viral bir enfeksiyon olabileceği unutulmamalıdır. Bu durumda çocuk doktoruyla mutlaka konuşulmalı ve uygun tedavi başlanmalıdır.
Bu dönemde bebekler nasıl beslenmelidir?
Diş çıkardığı dönemde bebeğinizin dişetleri çok hassaslaşır, besinleri, bir şeyler yemeyi bile reddedebilir hatta kilo alımı bile yavaşlayabilir. Besinleri reddeden bebeğinize sadece anne sütü ve mama takviyesi yetecektir. Bu durumda telaşlanmamalı ve bebek yemek yemesi için zorlanmamalıdır. İştahsızlık yaşayan bebeğinize soğuk meyve püreleri ve su vererek hem ağrısını hafifletmiş olur hem de besin ve su kaybının önüne geçebilirsiniz. Yoğun salya varlığında bir kısmının bebek tarafından yutuluyor olması dışkıda sulu bir form yaratabilir.
Diş eti şiştiğinde neler yapılmalı?
Dişin çıkacağı bölgede dişetinde şişme ve kızarıklıklar olabilir. Bunu diş etinde beyazlaşma daha sonra dişin ağızda görülmesi takip eder. Dişin ağızda belirmesiyle bu bölgede kanama olabilir. Genelde kendi kendine iyileşir fakat iyileşemediği noktada mutlaka diş hekimine başvurmak gerekir.
Oyun oynayarak, bebeğinizin dikkatini dağıtacak aktiviteler hazırlayarak ya da kucağınıza alıp güvende olduğunu hissettirerek onu rahatlatabilirsiniz.
Mutlaka doktor kontrolünde olmak şartıyla ağrı kesici şurup kullanabilirsiniz. Diş çıkarma sürecinde ilaç verirken çok dikkatli olmak gerekir. Vereceğiniz ilaç altta yatan başka bir hastalığın yarattığı ateşi düşürebileceğinden sizi ve doktorunuzu o hastalıktan habersiz bırakabilir.
Yaptığınız her şey rağmen bebeğinizin sıkıntısı geçmiyorsa, çocuk diş hekimine danışarak anestezik madde içeren diş jelleri kullanabilirsiniz. Ancak bunların düzensiz ve sık kullanımının bebeğinizin çeşitli organları, özellikle karaciğeri üzerine olumsuz etkileri olabileceği unutulmamalıdır.
Bebeğinizin damaklarına kesinlikle alkol sürmeyin.
Damakları rahatlatmaya yarayan benzocaine içeren ilaçlar kullanmayın. 2 yaşın altındaki çocuklarda kandaki oksijen seviyesini düşürdüğü için zararlıdır.
Bitkisel veya ev yapımı doğal tedaviler uygulamayın. (Bazı bitkilerin potansiyel toksik olabileceği ve önemli rahatsızlıklara sebep olabileceği biliniyor.)
Anneler neler yapabilir?
Diş etine hafif basınç uygulayarak, diş etine temiz ve soğuk bezle masaj yapılabilir. Ayrıca diş kaşıyıcılardan da yardım alınabilir. Plastik ve boya içermeyen (BPA free) diş kaşıyıcılarını, buzdolabında bir süre beklettikten sonra bebeğinize vererek dişetlerini kaşımasını sağlayabilirsiniz. Kaşıyıcılar buzlukta bekletilmemelidir. Aksi takdirde bebeğinizin dil, yanak, dudağına yapışabilir.
Diğer yardımcı uygulamalar nelerdir?
Çiğneme
Diş çıkaran bebekler sürekli bir şeyler çiğnemek ister, damaklardaki bu hareket, ağrıyan diş etlerine üstten bir baskı uygulayarak rahatlatır. Diş kaşıyıcılar, çıngıraklar çiğnemesi için bebeğe verilebilir. Ağzına alıp çiğnediği şeyin soğuk olması damaklarını uyuşturur ve rahatlatır. Serin ama çok soğuk olmayan bir bezi de damaklarında deneyebilirsiniz. Ya da soğuk bir meyveyi atıştırmasını sağlayabilirsiniz. Ancak bu sırada mutlaka birinin gözetiminde olmalıdır.
Ovma
Temiz parmağınız ya da yumuşak nemli bir bez ya da yumuşak bir diş fırçası ile bebeğinizin damaklarını ovmanız da rahatlatıcı bir etki yapar. Damaklara yaptığı baskı rahatlama sağlayacaktır.
Soğuk içecekler
6 aylıktan büyük bebeklerde buzlu su dolu bir biberon, damakları ferahlatacaktır. Eğer bebek biberonu emmek istemezse bardağa buzsuz sudan koyup verebilirsiniz.
Soğuk yiyecekler
Yoğurt, püre yapılmış şeftali ve elma (bebeğiniz bu gıdalara geçtiyse) gibi soğuk yiyecekler oda sıcaklığındaki yiyeceklere göre daha lezzetli ve damaklar için de daha rahatlatıcı olacaktır.
