Türkiye’deki bir çok kentin en önemli sorunları arasında bulunan çarpık kentleşme, Diyarbakır’da da hala gündemde.
10 bin gecekondunun bulunduğu kentteki yapıların yüzde 80′i hukuken de olsa, kaçak. Büyükşehir belediyesine göre yeni imara açılan bölgelerde çarpık kentleşmenin önüne geçildi. Hatta kentleşmenin önemli kıstaslarından olan yeşil alan oranı, kişi başına 15 metrekareye kadar çıkarak, dünya standarlarını da aştı. Ancak uzmanlara göre, sorun bir kaç renkli bina ve bulvar yapılmasıyla çözülmüyor. Kentin eski yaşam alanları Sur ve Bağlar’da önüne geçilemeyen yığma binalar büyük bir tehlike sinyali veriyor.
ÇARPIK KENTLEŞME OSMANLI’DAN KALMA
Kuruluş tarihi binlerce yıl öncesine dayanan Diyarbakır’ın çarpık kentleşme sorunu, 1900′lü yılların başında başladı.
1915 yılından yapılan bir imar planında, kent için yeşil alanlar geniş sokaklar ve yollar ön görülüyor. Ancak sonraki yerel yöneticiler bu planı uygulayamadı.
1950′li yıllarda kentin göç almaya başlaması çarpık kentleşme için dönüm noktası oldu. Sur dışına taşmaya başlayan kent, plansız bir şekilde büyümeye başladı.
YENİ YAPILARIN YÜZDE 80’İ HUKUKEN KAÇAK
Kentin sorunlarının katlanmasına yol açan ikinci göç dalgası ise, terör olayları nedeniyle 1990′lı yılların başında yaşandı. Köylerini terkeden binlerce kişi, Diyarbakır’a akın etti. Göçzedeler bulabildikleri her yere sığındılar.
Önce kaçak yapılar, ardından da gecekonduların sayısında artış oldu. Kentteki konutlar yetmeyince yeni yerleşim alanları kurulmaya başlandı. Kentin kuzeyindeki Kayapınar beldesi imara açıldı. Ancak bu kez temkinli davranan belediye, 2004 yılında yeni bir imar mastır planını hayata geçirdi.
Ancak hala 10 bin gecekondunun bulunduğu ve yapılarını yüzde 80′i hukuken de olsa, kaçak olan kentteki bu tabloya, uzmanlar itiraz ediyor.
BU BİNALAR ÖLÜME DAVETİYE ÇIKARIYOR
Eski yapılar ve kaçak yapılaşmanın halen de hızla devam ettiği Sur ve Bağlar bölgelerindeki yığma binalar olası facialara davetiye çıkarıyor. Yeni deprem haritasına göre 3.bölgeden 2.bölgeye düşen Diyarbakır deprem korkusunu eskiye göre daha fazla hissederken, hiçbir denetimin uygulanmadığı gözlenen ve tedbirlerin de alınmadığı iddia edilen binalar her an için çökme tehlikesi yaşıyor. İçinde yaşayan vatandaşların tehlikenin farkında olmadığı yığma binalar kolon kullanılmadan, kiremit ve tuğlalar üzerine beton dökülerek inşa edilmiş. Kimi yerlerde, imar yasasına aykırı şekilde 6-7 kata kadar çıkarılan binalar arasında fazla mesafe olmaması da dikkat çekiyor. Bu binaların çökmesi halinde çevredeki iş yerleri ve tek katlı evlerin faciadan etkilenmesi söz konusu. Olası bir faciaya karşı özellikle belediyeleri uyaran uzmanlar,acı son gelmeden önlem alınmasını istiyor.
KENTSEL DÖNÜŞÜM ÇİLEYE DÖNÜŞTÜ
Sur bölgesindeki tek tehlike yığma binalar değil. Kentsel Dönüşüm çerçevesinde yıktırılan bazı evlerin boşaltıldığı bölgede, yıkık ve harabe halindeki diğer yapılara dokunulmaması olası facialara davetiye çıkarıyor. Her an çökme tehlikesi bulunan bu yapıların altından her gün yüzlerce vatandaş, tehlikeden habersiz şekilde geçiyor. Mahalle aralarındaki bu yapılarda cirit atan madde bağımlısı ve kötü alışkanlıklara bulaşmış gençler ise devlet ve belediyelerin bu akıl almaz ihmalini fırsat bilerek tehlike saçmaya devam ediyor. Arial"
Kaynak: Diyarbakır Söz
