KARACİĞER YAĞLANMASI
Karaciğer yağlanması (hepatosteatoz) ; karaciğer hücrelerinde aşırı yağ birikmesidir. Yetişkin her dört kişiden birinde görülür. Alkol kullanımı karaciğer yağlanmasının en önemli sebebidir. Alkol kullanmayanlarda da görülen karaciğer yağlanması başlıca nedenleri ise şişmanlık, diabet (şeker hastalığı) ve kan yağlarındaki yükseklikten kaynaklanmaktadır.
Ayrıca şu durumlarda da karaciğer yağlanması görülebilmektedir; Geçirilmiş hepatit (sarılık, Reye sendromu, Wilson hastalığı, hemakromatoz, bilinçsiz diyet yapılması (hızlı kilo kaybı), proteinden fakir beslenme, kortikosteroid (kortizon) kullanımı, tetrasiklin (bir tür antibiyotik) ve diğer bazı ilaçların kullanımı gibi?
Karaciğer yağlanmasına ek olarak
karaciğerde büyüme veya kişide bazı şikayetler de varsa (karın sağ üst
tarafında ağrı, sarılık) veya karaciğer enzimleri (SGOT, SGPT vs) değerleri
yükselmişse önemli olabilir. Karaciğer enzimlerini yükselten sebeplerden en sık
görüleni karaciğer yağlanmasıdır. Karaciğer yağlanmasının tek başına çok fazla
bir klinik değeri yoktur. Genellikle Karaciğer USG incelemesi sırasında fark
edilmektedir. Tanısı için de zaten ultrasonografiden yararlanılmaktadır.
Karaciğer yağlanmalarının yaklaşık beşte biri iltihap ve/veya fibrozis ile
beraberdir. Bu duruma steatohepatit denir. Alkole bağlı olmayan
steatohepatit'lerin % 20'si siroza kadar ilerleyebilir. Başka bir hastalığın
sonucu oluşmadıkça tek başına kişiye bir zararı yoktur. Çok çabuk düzelebilir.
Ancak aynı zamanda başka hastalıklarla beraber görülebileceğinden, karaciğer
yağlanması olan kişilerde bu hastalıklar mutlaka araştırılmalıdır ve sonuca
göre tedaviye başlanmalıdır. Alkole bağlı olan karaciğer yağlanmalarında,
alkolün kesilmesi ile kısa sürede düzelmektedir. Alkole bağlı olmayanların en
önemli tedavi yöntemi kilo vermektir. Şeker hastalığında şeker seviyesinin iyi
ayarlanması, kolesterol ve yağdan fakir diyet kullanılması gerekir. Bu
önlemlere rağmen karaciğer enzimleri hala düşmemişse antioksidan ilaç kullanımı
yararlı olabilir.
Genel anlamda karaciğer yağlanmasının
herhangi bir özgül tedavisi yoktur. Lakin diyete dikkat etmek gerekir: İçki
içilmemesi gerekir. Kolesterol içeren yiyeceklerin (tereyağ, kuyrukyağı gibi
hayvani yağlar, kuruyemişler, sakatat, yağlı et ve kıyma, tavuk derisi,
yumurta) kullanılmazsa iyi olur. Mümkün olduğunca yağsız yenmelidir.
Parasetamol, kortizon, tetrasiklin gibi karaciğere zararlı ilaçlar sürekli
kullanılmamalıdır.
Peki Hepatit B ile olan ilişkisi nedir
diye sorulabilir. Aslında doğrudan bir ilişki olmamakla birlikte hepatit B hastalarında,
yağlı karaciğer birlikteliği sık görülen bir durumdur. Bu yönüyle karaciğeri
tehdit eden iki farklı hastalığın varlığı karaciğer için sıkıntı
yaratabilmektedir.
Sağlıklı Günler Dilerim