Barzani: PKK ve PYD aynıdır

 Barzani, PYD’nin PKK ile aynı olduğu sorusuna ise, "Kesinlikle aynıdır" yanıtını veren Barzani Amerika’nın, Suriye’deki desteği hatırlatıldığında "PYD’ye verilen destek PKK’ya verilen destektir" ifadesini kullandı. "Amerika buna inanıyor mu?" sorusuna ise "Amerika bunu çok iyi biliyor, fakat iyi bildiklerini söylemek istemiyorlar. Biliyorsunuz bizim ve ABD’nin önceliği IŞİD ile mücadele dolayısıyla bunu göz ardı edebilirler" yanıtını verdi.

Londra merkezli bağımsız yayın organı Al- Monitor’e verdiği röportajında "bölgesel bağımsızlıklarını" Ekim ayına kadar yapacakları referandum ile karara bağlayacaklarını belirten Mesud Barzani, Irak merkezi hükümetinin Kürtler’e taahhütlerini yerine getirmediğini savundu.

Al-Monitor muhabirinin, "Referandumdan ve bağımsızlıktan her zamankinden daha baskın bir biçimde bahsediyorsunuz. Bazıları bunun ekonomik ve siyasi problemlerin üzerinden dikkati başka bir yere çekmek amacıyla baktığınızı yaptığınızı ve şüpheyle karşılaşıyor. Referandum konusunda ciddi misiniz?" sorusuna "Başka seçeneğimiz var mı?" diyerek yanıt verdi.

"Gerçekten kendi siyasi geleceğim için milyonlarca insanın kaderini, bunca çektiklerini ve fedak?rlıklarını böyle kritik bir konuda kullanacağımı mı düşünüyorsunuz?" diyen Barzani, Irak’taki merkezi hükümetin Kürtlerle bütçe paylaşımını dondurmasının ardından, anayasal olarak önlerinde iki seçenek kaldığını vurguladı ve ekledi:

"Bu noktaya uzun yılların ardından acı deneyimlerle geldik; çünkü, başka bir yol yoktu. Size soruyorum başka bir yolumuz var mı? Bağdat ile ilişkilerimize bakın, ağırlıklı olarak iki dönem var. İlki 1922-2003 idi. Bu süre boyunca 2 bin 500 köy yerle bir edildi 182 bin kişi mahvoldu, 12 bin kişinin cesedine dahi ulaşılamadı, ailemden 8 bin kişi öldürüldü, Halepçe’de 5 bin kişi gazla zehirlendi. 2003’ten sonra Irak rejiminin çökmesinden sonra yeni ve demokratik anayasa hazırlanması, bütün vatandaşlara eşit haklar verilmesi ekseninde oluşan yeni Irak’ta birlikte yaşamayı iple çektik. Anayasal sürece katkıda bulunduk ve onayladık; iyi niyetimizi gösterdik."

Barzani, "Anayasa’da Irak’ın birliği net bir şekilde ifade ediliyor. Fakat Irak Başbakanı tek kalemde bunu noktaladı" diyerek şunları söyledi:

"Merkezi hükümet Kürtlere verdiği bütçe payını dondurarak, bir kaç kritik kalemde taahhütlerini yerine getirmedi. Bu yüzden iki seçenekle karşı karşıya kaldık. İlki bütün haklarımızdan feragat etmek ki, bu Irak içindeki federal bir yapıdan vazgeçmek anlamına gelir. Diğeri de referanduma giderek halkımıza ne istediklerini sormak. Statükoyu korumak bu noktada sürdürülebilir değil."

Al Monitor’deki söyleşinin bir bölümü ise şöyle:

"- İnsanlara yönelteceğiniz soru ne olacak? (Referandum için)"

- Henüz hazırlıkları tamamlamadık üzerinde tartışıyoruz.

- Seçenekler ne olacak?

- Tek bir soru olacak.

- Yani insanlara Kürdistan’ın bağımsızlığını istiyor musunuz yada istemiyor musunuz diyeceksiniz? Ya da önerilen referandum Irak Anayasası’ndaki şarta bağlı itilaflı bölgelerde de uygulanacak ve insanlara Irak’ın bir parçası olmak mı istiyorsunuz, yoksa Bağımsız Kürt devleti mi istiyorsunuz diye mi soracaksınız?

- Bu da sürecin bir parçası.

- İki farklı soru mu olacak?

- Bunlara henüz karar vermedik; bu sorular ayrı ayrı da sorulabilir, aynı anda da sorulabilir. Fakat referandum kesin olacak.

- Bu yıl mı olacak?

- Evet bu yıl gerçekleştirmeye çalışacağız.

- Aklınızda bir tarih var mı?

- Zannediyorum Ekim’den önce olacak.

- Uluslararası olarak üzerinde uzlaşıldığı gibi Kürdistan’ın bağımsız olabilmesi için en azından bir komşusunun desteği gerekiyor, Türkiye ve İran… Geçtiğimiz birkaç yıl içerisinde Türkiye’nin politikası değişmiş görünüyor? Türkiye Irak’tan ayrılmış bir devleti destekleyecek mi?"

- Başlarda Türkiye Kürtlerin federalizmine karşıydı ve günümüzde ilişkilerimize baktığımızda; Referandum Irak’taki Kürtleri kapsadığı sürece, Türkiye’deki Kürtlerle bir ilişkisi yok, bu problem olmayacaktır. Bu yüzden umuyoruz ki Türkiye bunu anlayacaktır ve Kürtlerin ne istediğinin bilincine varacaktır. Fakat aynı zamanda Bağdat ile de görüşüyoruz, İran ile görüştüğümüz zaman Türkiye ile de görüşeceğiz. Bunu dengeli ve barışçıl bir biçimde gerçekleştireceğiz.

- Bağımsızlığınızı ilan ettiğinizde Türkiye bunu kabul edecek mi?

- Şu anda yönetimdeki AKP hükümeti, Kürdistan’ın bağımsızlığını kabul etmiyor. Başka bir hükümetin de bunu yapacağını zannetmiyorum.

ERDOĞAN KÜRTLER KONUSUDA İYİ BİR ANLAYIŞA SAHİP

- Recep Tayyip Erdoğan 2019’a kadar Türkiye’nin yönetiminde kalacak?

- Erdoğan başbakan olduğu dönemde Erbil’e geldiğinde, Kürtleri reddetme döneminin sona erdiğini söylemişti. Bu çok önemli bir gelişme idi. Erdoğan ile bir çok kez görüştük ve görüyorum ki Erdoğan Kürtler konusunda bir çok kişiden daha iyi bir anlayışa sahip. Erdoğan’dan duyduklarımı, başka kimseden duymadım.

- Fakat Türkiye kendi Kürtleriyle büyük bir problem yaşıyor ve bu gittikçe kötüleşiyor?

Umuyorum ki "barış süreci" henüz sona ermedi ve biz barış sürecinin devam etmesi için elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışmıştık. Detaylara inmeyeceğim ama 7 Haziran seçimlerinden sonra onlar (HDP) parlamentoda 80 sandalye edinmişlerdi ve eğer koalisyonda (AKP ile) yer almazlarsa bunun "tarihi bir hata" olacağını açıklamıştık. Ve AKP’nin HDP’nin koalisyonun bir parçası olarak kabul etmediğini düşünmüştüm. Fakat sonradan duyduğum kadarıyla HDP koalisyonun bir parçası olmak istememiş; bence bu büyük bir hataydı.

- Çünkü onlar Erdoğan’ın Sultan olmasını istemedi?

- Sultanlık dönemleri genel olarak geçmişte kaldı. Tam tersi eğer koalisyonun bir parçası olsalardı endişeli oldukları alanlarda "hayır" diyebilirlerdi. Parlamentoda bir şansları oldukça değişiklikler için mücadele edebilirlerdi. Şu an olanlardan oldukça endişeliyim. Şehirlerde karanlık terör örgütleri adına bombaların patladığına tanık oluyoruz ama sonunda bundan bütün Kürtler sorumlu tutuluyor ve bütün bunların Türklerle Kürtler arasında etnik bir çatışma ile sonuçlanmasından korkuyorum."

PKK İLE PYD AYNIDIR

Söyleşinin devamında PKK’nın Sincar’ı terk etmesi konusundaki oğlunun net ifadeleri hatırlatılan Barzani, bu görüşü yineleyerek bunun silahla değil barışçıl bir yollar gerçekleştirilmesini istediklerini söyledi.

PYD’nin PKK ile aynı olduğu sorusuna ise, "Kesinlikle aynıdır" yanıtını veren Barzani Amerika’nın, Suriye’deki desteği hatırlatıldığında "PYD’ye verilen destek PKK’ya verilen destektir" ifadesini kullandı. "Amerika buna inanıyor mu?" sorusuna ise "Amerika bunu çok iyi biliyor, fakat iyi bildiklerini söylemek istemiyorlar. Biliyorsunuz bizim ve ABD’nin önceliği IŞİD ile mücadele dolayısıyla bunu göz ardı edebilirler" yanıtını verdi.

MESUT BARZANİ KİMDİR?

Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin başındaki Mesut Barzani, Kürt haklarının en büyük savunucularından. Babası Mustafa Barzani'nin ölümünden beri Kürdistan Demokrat Partisi'nin lideri.

 Mesut Barzani, 16 Ağustos 1946'da İran'da bulunan, SSCB'nin desteği ile kurulmuş olan Kürt Mahabad Cumhuriyeti'nde doğdu. Babası Mustafa Barzani, 1946 yılından, 1979 yılında ölümünde kadar Irak'da Kürdistan Demokratik Partisi'nin başkanı olarak siyaset yaptı. Babası Mustafa Barzani'nin 1946 yılında, başkent Mahabad olmak üzere Senendec, Uşnu ve Miyandoab'ı kapsayan bölgede bağımsız bir Kürt devleti kurma girişiminin başarısızlıkla sonuçlanmasından sonra İran ordusu bölgeye girmiş, Mustafa Barzani ve ailesi Moskova'ya gitmek zorunda kalmıştı. 1958 yılında Barzani ve ailesi Irak'da krallığın Abdülkerim Kasım tarafından yıkılmasından sonra kurulan yeni hükümetin daveti üzerine Irak'a döndüler.

1970li yılların başında Mesut Barzani, babası ve kardeşi İdris Barzani ile birlikte Irak'da Kürtlerin siyasi hakları üzerine çalışmaya başladılar. Kuzey Irak'da özerk bir yönetim kurmaya yönelik silahlı mücadele yürüttüler. 11 Mart 1970 tarihinde Baas iktidarının Kürtlerin özerklik isteklerini kabul eden bir antlaşmanın imzalanmasını sağlayarak silahlı mücadeleyi bitirdiler.

Babası Mustafa Barzani'nin 1975 yılında Amerika Birleşik Devletleri'ne iltica etmesinin ardından Mesut Barzani kardeşi idris Barzani ile birlikte Kürdistan Demokratik Partisi'nin başına geçtiler. 1979 yılında Mustafa Barzani'nin ölümüyle partinin lideri konumuna gelen Mesut Barzani, aynı yıl İran'da yapılan devrimden sonra kendisine destek veren yeni rejimin yardımıyla ailesiyle birlikte İran'a yerleşti.

1980 yılında Irak-İran Savaşı'nın başlaması üzerine Kürdistan Demokratik Partisi, İran-Irak sınırının Irak tarafında Kürtlerin yoğun olduğu bölgelerde kontrolünü arttırdı. İran rejimi Irak'daki nüfuzunu arttırmak için Saddam karşıtı güçleri İslami yöne kaydırmak isteseler de Mesut Barzani bu muhafazakar hareketten hoşnut olmamıştı.

Mesut Barzani, 1987 yılında kardeşi İdris'in ölümünden sonra Kürdistan Demokratik Partisi'nin tek ismi haline geldi. Aynı yıl altı partinin birleşmesi Irak Kürt Cephesi'nin kurulmasını ve partilerin sürtüşmelerinin kısa bir süre son bulmasını sağladı. 1988 yılında Irak-İran Savaşı'nın bitmesi ile Kürt bölgelerinin yönetimi ciddi bir hal almıştı. Bu konuda çalışmalar başlatan Barzani, 1991 yılında Körfez Savaşı'nın çıkmasını fırsat bilerek Irak'daki Baas rejimine karşı Bağdat'da Kürt ayaklanmaları başlatmıştı. Ayaklanmaların büyümesi üzerine batılı devletlerin müdahelesi ile Irak'da Kürtler için güvenli bölgeler yaratıldı.

1992 yılında batılı güçler denetiminde Kuzey Irak'da yapılan seçimlerde Kürdistan Demokratik Partisi lideri Mesut Barzani ve Kürdistan Yurtseverler Birliği lideri Celal Talabani bölgesel lider konumuna getirildiler. Ancak 1994 yılında bu koalisyonda anlaşmazlıklar baş gösterdi. 22 Ağustos 1996'da Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin İran ile anlaşması tehlikesine karşı Mesut Barzani, Bağdat rejimi ile yakınlaştı. Aynı yıl 31 Ağustos'da iki partinin ortak yönetim merkezi olan Erbil'e giren Irak birlikleri şehri Barzani'ye teslim ettiler. 1996 yılının Ekim ayında Talabani ile Barzani arasında ateşkes ilan edildi.

1997 yılında terör ile micadele içinde olan Türkiye, Barzani ile ittifak yoluna gitti. Ancak Kürdistan Demokratik Partisi ile Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin arasındaki çatışma devam ettiği için bir sonuç alınamamıştır. 1998 yılında iki parti arasındaki anlaşmazlık, Amerika Birleşik Devletleri'nin araya girmesi ile bir süreliğine son buldu. Yapılan ateşkes antlaşması 4 Ekim 2002'de tekrarlandı.

2002 yılında Amerika Birleşik Devletleri başkanı George W. Bush'un Irak'da gizli nükleer silahlar olduğu gerekçesiyle başlattığı harekat, 9 Nisan 2003'te, Amerikan ordusunun Bağdat'a girip Saddam Hüseyin rejiminin devirmesine sebep oldu. Bu olaydan sonra Irak, koalisyon güçlerinin yönetimine kaldı. 2005 yılı Haziran ayında bölgesel konseyin yaptığı seçimden sonra Talabani ile anlaşan Mesut Barzani, Irak Yönetim Konseyi Kürdistan Bölgesel Başkanlığı'na getirildi.

20 yılı aşkın bir süredir Irak'da en öne çıkan liderlerden biri olan Mesut Barzani, Farsça, Barzani ve Arapça'yı çok iyi bilmekte. 8 çocuğu olan Barzani'nin "Barzani ve Kürt Kurtuluş Harekatı" adlı 4 cildlik bir kitabı da bulunmaktadır. 

Kaynak: Diyarbakır Söz