OY YÜZDELİKLERİNİN, KODLARI..(II)
Dünden devamla, Diyarbakır’daki oy yüzdeliklerinin kodları sohbetimize devam ediyorum.. Son olarak Çermik’i ele almıştık. Ancak Çermik analizinde sehven, rakam ve yüzdelik hataları söz konusu oldu.. Bu bölümü özür beyanıyla düzelterek aktarıyorum..
***
Çermik!? Bu seçimde en çok konuşulan, tartışılan ve kıyasıya siyasi mücadelenin sahnelendiği Diyarbakır’ın ender ilçesi oldu.. Bir önceki seçimde de benzer bir yarış vardı.. Ancak Çermik'te, feodalitenin karar kılıcı olduğu gerçeği, bir kez daha kendini idame etti!..
***
Parti içi çekişmeler, aileler arasındaki hesaplar vaki olsa da!.. Karamehmetoğlu bu seçimde oy yüzdeliği noktasında, yüzde 15 puana varan bir düşüşle, seçimi yüzde 25.07 ile kazandı.. Ki, 2019’daki seçimi yüzde 40,07 ile kazanmıştı.. En yakın rakibi o dönemde, CHP değil, HDP/DEM adayı idi!.. Aldığı oy, yüzde 25,54..
***
Bu seçimde, rakip ağırlıklı CHP oldu.. CHP yüzde 23 aldı. Yeniden Refah yüzde 22.46.. HDP ise yüzde 22.35.. Diyarbakır’ın seçime katılma oranının en yüksek olduğu ilçelerin başında Çermik’in geldiğini de, okursak; ilçedeki siyasi çekişmenin nasıl da çok yönlü olduğunu daha bir net görmüş oluruz?!..
***
Karamehmetoğlu’nun bu ikinci dönemi olacak.. Aslında, üçüncü.. Çünkü, 2016’da Belediye Başkanı Mehmet Akdağ’ın vefatının ardından, yapılan ara seçimde, aday olup, seçimi kazandı!.. O günden bu yana, başkan!?. Zaten, Çermik tarihi geçmişiyle hep merkez sağ kulvarında yönetile gelen bir ilçe!?.
***
Peki yanı başındaki Çüngüş’te neler olup, bitti?…Bakarsak!.. Orda da; parti değişiminin getirdiği, sonucu görüyoruz!..
***
Şöyle ki!… Ali Suat Akmeşe.. Yüzde 45,43’le seçilen isim.. Akmeşe malum, 2019 seçimi sonrasında, AK Parti’ye geçiş yapmıştı.. Ki bu seçimlerde de AK Parti adayı oldu.. Bir önceki seçimde Saadet Partisinden aday olmuştu?.. Aldığı oy, yüzde 50. 35.. bu seçimde, yüzde 5 civarında kaybı var!..
***
Akmeşe’nin en yakın rakibi ise Yeniden Refah Partisi adayı Zübeyir Arslanca..!. İlginç olan, bir önceki seçimde Arslanca AK Parti'nin Belediye Başkan adayı idi!.. Yani taraflar saf değiştirerek seçime girmişler?.. Taşralarda hesaplar çok değişken, demek ki!..
***
Eğil’e gelirsek!.. AK Parti'nin sürprizi.. Faktör ise, ANAP’ta iki dönem Milletvekilliği yapan Sebgetullah Seydaoğlu’nun siyasi tecrübesi, örgütleme aksiyonunun yeğeninin nam-ı hesabına sahada yer aldığını söyleyerek, söze giriş yapılmalı!?
***
Seydaoğlu’nun yeğenim diyerek, “kendisi seçiliyormuş” gibi sahiplendiği Fırat Seydaoğlu’nun aldığı oy yüzde 38.11.. Rakibi Dem Parti 36.61. İlçe seçiminde Yeniden Refah’ın da hatırı sayılır oy aldığını görmek mümkün.. Ki o da, AK Parti küskünü Mehmet Karakaş’ı kervanına almış.. Karakaş iki dönem AK Parti ilçe başkanlığını yapmış biri!..
***
Bir önceki seçimde, HDP yüzde 51.37 almıştı.. Mustafa Akkul seçimi kazanmış, bilahare kayyım atanmıştı.. O seçimde, Akkul’un rakibi, bu seçimde Yeniden Refah Parti adayı olan, AK Parti’den Mehmet Karakaş idi.. Oy yüzdeliği yüzde 43.85.. Mevcut seçim sonucuna göre, oy kaybı var!?
***
Seçimde dikkat çekici olan, katılım oranındaki düşüklüğün yoğunluklu olarak, merkez ilçelerde vaki olması!.. Yüzde 67’lerdeki katılım oranının düşüklüğüne neden olan ilçelere bakıyorum!.. Bağlar yüzde 59,76.. DEM’in aldığı oy yüzde 71,83. Seçimi kazanan Siraç Çelik.. AK Parti ise tarihi bir hezimetle, yüzde 11.88..
***
Ki bir önceki seçimde HDP/DEM’in bir puan oy arttığını görürken, Ak Parti’nin aldığı yüzde 25.46’lık oyla, yüzde 15’e yakın kayıp var!?. Ki mevcut aday Bedirhan Akyol, seçime bir kaç gün kalırken, kendi Partisine mensup Belediye Başkanını bir çok usulsüzlük ve yolsuzlukla itham etmişti!..
***
Nüfus bakımından yoğunluk sahibi Kayapınar ilçesi sonuçlarına bakıyorum!.. Ki kentin elit kesimin kaldığı bölge.. Seçime katılım oranı, yüzde 61,29’da.. DEM’in aldığı oy yüzdeliği yüzde 68,86.. AK Parti ise yüzde 12,69.. 2019’a göre, HDP/DEM iki puan artırırken, AK Parti'nin yüzde 16 civarında kaybı var..
***
Sur ilçesindeki tablo, nasıl?.. AK Parti’nin bu kez kazanabilirim dediği ilçelerin başında geliyordu, Sur!.. Özellikle, nüfus kayması noktasında, dengeler değişir deniliyordu.. Seçim sonucuna baktığımızda bu tez doğru çıkmadı.. Çünkü DEM adayı yüzde 63.60 oy alırken, AK Parti ise yüzde 20.01’de kaldı…
***
2019 verileri ne diyor derseniz?.. HDP/DEM’in üç puan artırdığı gözüktüğü gibi, AK Parti’nin yüzde 16 civarında bariz bir kaybı, gözüküyor.. Katılımın mevcut merkez ilçeleri içerisinde en fazla Sur’da gözüktüğünü de söylemek gerekir.. Katılım yüzde 70.29..
***
Yenişehir'de, durum nasıl?.. Doğrusu, Sur gibi Yenişehir için de, Ak Parti hayli iddialı ve kendisine has bir umut üslubu vaki idi!?. Adaylar kendi kulvarında bu işi biz bitiririz idi!.. Ama evdeki hesap çarşıya uymadı, misali bir sonuç çıktı?.. Nedenler ve etkenler farklı olsa da; diğer ilçeler gibi hezimet yazıldı!…
***
Şöyle ki!.. Katılım, yüzde 61.20.. Diğer merkez ilçeler gibi düşük.. DEM adayının aldığı oy oranı, yüzde 62.51.. AK Parti’nin aldığı oy oranı ise, yüzde 18.82.. Peki, 2019’daki veriler neyi ifade ediyor..
***
DEM açısından oyunu korumuş gözüküyor!.. Ama velakin Ak Parti yönünde, yüzde 14 civarında bir kayıp, fire var.. Önceki seçimde yüzde 32.60 idi!… Dört merkez ilçenin İl Meclis Üyeliklerinin oylarına batığınızda oynak bir durum var.? Bunun da hikmeti; listelerdeki keyfiyet..
***
Netice itibariyle tablo şunu haykırıyor AK Parti Diyarbakır’da 7 Haziran’daki Genel Seçimler gibi tarihi bir hezimet yaşamıştır.? Ve bu hezimetin nedenleri de, herkesin malumudur!.. Önümüzdeki zaman dilimi içerisinde, bu büyük kaybın kimlere bedel ödeme noktasında fatura kesileceğini göreceğiz.. Umarız faturayı kesme görevleri, sorumluların bizatihi kendilerine tevdi edilmez!…
***
Dikkatimi çeken önemli bir nokta ise, il ve ilçe teşkilatlarının bu kulvarda, nasıl bir hesap sorgulamasına alınacağı!.. Eğer ki, çıkarılacak dersler, söz konusu olursa söylenecek söz köklü bir değişimin ötesi olması lazım!.. Denir ya, tepeden tırnağa!.. Aksi taktirde, gelen de yapılacak yamalı değişiklikler de, kendi kendini zehirlemenin ötesine geçmez!..
***
SEÇİMLER VE DİYARBAKIR
İlçeler düzeyinde, analiz bu minvalde.. Peki, iki yerel ve bir genel seçim noktasında; son üç seçime bir göz atalım.. Özellikle; Seçmenin seçimlere katılım”oranındaki, düşüş seyri ne alemde diye?.. 2019’daki Yerel Seçimde, katılım, yüzde 78.9.. 2023’teki genel seçimlerde bu oranda, artış var.. Yüzde 82.2.. Son seçimde, yani 2024’te bu oranda yüzde 15’leri bulan bir gerileme var. Katılım yüzde 67.2..
***
Aritmetik olarak, bakıldığında.. 1 milyon 164 bin 129 seçmenin, 380 bin 189’u oy kullanmamış.? Bu oran, yüzde 32.6’yla eş değer.. Kullanılan oy, 783 bin 940.. Bunun yüzdesi yüzde 67.2. Ancak geçerli oy düzeyine geçildiğinde, yüzde 5 oranında bir düşüş söz konusu!.. Geçerli oy sayısı 722 bin 407.. Yüzdelik oranı, yüzde 62.. 61 bin 533 geçersiz oy var.. Bunun da oranı yüzde 5.2..
***
Partilere dağılıma gelince.. DEM Parti’nin aldığı oy 463 bin 22.. Yüzdeliği yüzde 64.4.. AK Parti'nin oy sayısı, 121 bin 571.. Oranı yüzde 16.82.. Tabi, 1 milyon 164 bin 129 seçmenin 463 bin 22 seçmenin oyunu alan DEM Parti bu veriyle her üç seçmenden 2’sinin oyunu alabilmiş değil.. Oransallığı yüzde 39.. AK Parti'ye gelirsek, 121 bin 571’in oransallığı ise yüzde 10…
***
Seçim sonuçlarını bir de, bu pencereden okumak gerekmez mi?..
***
YANLIŞTAN DÖNÜLSÜN DEMİŞTİK..
Van için, fikri beyanım böyle idi!.. “Yanlıştan dönülsün..” Hukuki engel vaki ise; “ o zaman seçim yenilensin” demiştik.. Üç gün süren ülkenin ve bölgenin tansiyonunu yükselten, gerilim yaratan, sokakları şiddete meyil edici; mevzuu nihayet son buldu?…
***
Sağduyu hakimiyetiyle, YSK kararını verdi.. “Abdullah Zeydan DEM Parti’nin Van Büyükşehir Belediye Başkanı seçilmiştir.. Mazbatanın verilmesi..” Bu karar ve hükümle, ilk andan itibaren bu işte bir kumpas vari durum var dediğim vakıadaki hesap atıla düşmüş oldu!..
***
Tabi en önemlisi de, Türkiye’yi eski günlere dönüştürmek isteyenler!.. Avuç ovanlar, tırnaklarını birbirine vurduranlar.. Pusuda bekleyenler.. Türkiye’ye diz çöktürüp, operasyon çekme gayretinde bulunan, sokak vandallıklarını planlayanların da, hevesleri kursaklarında kaldı?!
***
GÜNÜN SÖZÜ..
Davasına inanmayanın, yol arkadaşına verebileceği güvensizliktir!..
***
HAYIRLI CUMALAR..
***
Kadir geceniz mübarek olsun..
