BOŞ KONUŞMAK
Boş söz söylemek hoşumuza giden davranışların başında gelir. Üzerine vazife olmadığı halde durumdan vazife çıkararak konuşmak, akıl vermek veya dini konuda fetva vermek...
Dünya ve
ahirete faydası olmayan, toplumsal yararı bulunmayan, yalan veya faydasız
sözleri dinimiz nasıl karşılamaktadır? Boşboğazlık ederek sarf ettiğimiz sözler
boş olarak mı değerlendirilir?
Peygamberimiz
sallallahu aleyhi ve selem bir hadislerinde:" Çok konuşan çok Yanılır, çok
Yanılanın Yalanı çoktur. Yalanı çok olan da Cehenneme layıktır."
(taberani.) Boş konuşmanın başımıza açtığı en büyük sıkıntı budur.
Bir de çok
konuşurken hikmetli konuşmak, ne dediğimizi bilmek, faydalı ve de yararlı bir
şeyler anlatmak vardır, iyi, hoş ve hikmetli olan bu tür konuşmaların da
faydası çoktur.
Hz. Bilal bin
Haris Müzenî radıyallahu anh diyor ki; Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem’in
şöyle buyurduğunu işittim;
“Sizden biri Allah’ın hoşuna giden öyle bir
söz söyler ki, kendisi onu fazla önemsemez. Ancak o söz sebebiyle Allah'u Teâlâ
ondan kıyamet gününe kadar razı olduğuna karar verir... Sizden biri
Allah’ı gazablandıran öyle bir söz söyler ki, onu kendisi fazla önemsemez
ancak o söz sebebiyle Allahu Teâlâ ona kıyamete kadar gazab ettiğine karar
verir.” Tirmizi.
Az konuşmak,
sükut etmek, dinlemesini bilmek fazla konuşmaktan daima iyidir. Çünkü yüce
Allah insana iki kulak verip bir dil vermesi adeta "iki kere düşün bir
söyle" demesi gibidir.
Yüce Allah
Müminun suresi 3 ayette;
“Onlar ki, boş (sözden) ve faydasız işten yüz
çevirirler.” Boş ve faydasız sözlerden uzak durmak Müminin sıfatlarından dır.
Yine Allah Hucurat suresi 6; “İnsan hiçbir söz söylemez ki, yanında
gözetleyen (dediklerini yazan bir) melek bulunmasın."
Geçenlerde
bir camiye gittim, yaşlı bir adam uzanmıştı, müezzin kamet getirince bir amca
nazikçe "Kalk namaz kılalım" dediğinde başka birisi "Günahtır
yaşlıdır, kaldırma, namaz kılamaz." Bu söz üzerine ben "Hem yaşlı hem
de namaz kılamaz, gideceği yerden(öldükten sonra) ilk hesap vereceği şey
namaz." deyince adam "Yaşlıdır akıntısı var namaz kılamaz." ben
"Bak ben hocayım akıntısı olana "sılsıl bevl denilir" ve nasıl
abdest alıp namaz kılacağı kitaplarda anlatılır." Adam "Ma bende
Hacıyım, dinen kılamaz hem cemaatle kılarsa
tüm cemaatin günahı onun boynuna girer." Mübarek sanki
hacca gidince hoca da olmuş. Yanlış ve boş konuşmanın bariz örneği. Farz edelim
ki mahşer yerindeyiz namaz kılmayan o adama "Niçin namaz kılmadın?"
diye sorulduğunda adam "Şu camide ki adam
namaz kırmamam gerektiğini söyledi" derse bu defa o
adama: "sen neye dayanarak namaz kılamaz dedin. İşte Kur'an, sünnet
ve onlardan çıkan hükümleri içeren ilmihal kitapları namazdan muaf hiç kimse
yok" denildiğinde ne cevap verecek?
Yine bir adam
"rahatsızım kürsüde namaz kılabilir miyim?" diye sorduğunda yarım
hoca birisi hiç soru sormada "Nasıl rahat ediyorsan öyle kılabilirsin"
dedi ve adam da kürsüde namaz kıldı, kıyam, ruku, secde yok oysa camiye
yürüyerek gelmişti. dayanamadım adama "Ayakta dura bilirmisin?" Adam
"evet" "peki eğilip bir şey alabilir misin"
"evet" "otura bilir ve de alnını yere koyabilir misin"
"biraz sıkıntı var ancak yapabilirim." "farz namazlarını düzgün
kıl, sünnetler de oturark kılabilirsin." dedim. Şimdi bu adam Kıyamsız,
Ruku ve secdesiz bir namaz kılsa ve kıyamet gününde bunun hesabı ona sorulsa ve
o da "şu adam bana dedi" dese eksik ve yanlış bilginin hesabını nasıl
verecek.
Atalarımız ne
demiş "Konuşmak gümüşse süküt altındır." Hele dini konularda
kanuşacağımız zaman aklımıza ilk geleni değil en iyi ve doğru bildiğimizi
anlatmaya çalışalım "kaş yapayım derken göz çıkarmayalım."
Hz. Muğİre
radıyallahu anh diyor ki: Rasulullah sallallahu aleyhi vesellem şöyle
buyurdu;
“Allahu Teâlâ sizin için üç şeyden
hoşlanmaz:
1- Faydasız
konuşmak ve dedikodu yapmak,
2- Malı zayi
etmek,
3- Çok soru
sormak.” Buhari
Bazende
"Peygamberimiz" diye başlayıp devam eden sözler, sorduğumuzda bu
sözleri Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve sellem mi söyledi? "Bilmem
hocadan işittim" demesi. Anlattığı söz Peygambere ait değilse? bazende
" Bunu yapmak farz, sünnet, günah" gibi sözler sorduğumuzda "Ben
böyle düşünüyorum" der. Ya işin ahiret boyu hele yanlışsa "Allah ve
peygamber adına söylemek" En büyük günah.
Hz. Ebû
Hûreyre radıyallahu anh’dan rivayet edilmiştir: Rasulullah sallallahu aleyhi
vesellem buyurdu ki; “Bir kimse, “İnsanlar helak oldu” derse, kendisi onlardan
fazla helak olmuştur.Müslim.
Hz. Enes bin
Mâlik radıyallahu anh diyor ki: Sahabelerden biri vefat etti. Başka bir şahıs
(merhuma hitab ederek),
“Seni Cennetle müjdeliyorum” dedi. Rasulullah
sallallahu aleyhi vesellem ona,
“Sen bunu
nasıl söylüyorsun? Halbuki sen işin hakikatini bilmiyorsun. Belki de o faydasız
ve boş bir söz söylemiş veya vermekle eksilmeyen bir şeyde cimrilik
etmiştir.Tirmizi
DUA VE
SELAMLARLA